علی اکبر عامری - استادیار پژوهش و عضو هیئت علمی دکترای تخصصی رشته زراعت گرایش فیزیولوژی گیاهان زراعی

بررسی فنولوژی گیاهان دارویی به منظور تعیین طول دوره رشد رویشی و زایشی و بهترین دوره تولید مواد موثره در گیاهان دارویی از اهمیت ویژه ای برخوردار است به منظور تعیین مراحل مختلف فنولوژی گیاه دارویی همیشه بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی به مدت دو سال در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد ابتدا با انجام آزمایشی دماهای کاردینال (حداقل ، بهینه و حداکثر) جوانه زنی بذر همیشه بهار تعیین شد. دمای حداقل، بهینه و حداکثر جوانه زنی بذر همیشه بهار به ترتیب 2/88، 19 و 33/1 درجه سانتیگراد به دست آمد. به منظور تعیین مراحل فنولوژی ، کلیه مراحل نمو شامل تاریخ سبز شدن، طول مرحله رویشی ، زمان آغاز گلدهی ، طول مرحله گلدهی و بهترین زمان تولید مواد موثره یادداشت برداری شد. سپس درجه روز رشد هر مرحله با استفاده از آمار هواشناسی محاسبه گردید محاسبه درجه روز رشد (GDD) با استفاده از میانگین درجه حرارت های حداقل (Tmin) و حداکثر (Tmax) روزانه با احتساب 2/88 درجه سانتیگراد به عنوان صفر پایه (Tb) و 33/1 به عنوان درجه حرارت حداکثر برای همیشه بهار محاسبه شد. در مجموع 7 مرحله فنولوژیکی در طی دوره رشد و نمو همیشه بهار تشخیص داده شد. زمان لازم برای طی مراحل هفتگانه فنولوژی همیشه بهار شامل سبز شدنف نمو گیاهچه ف پنجه دهی و تشکیل ساقه، نمو جوانه گل، گلدهی ، نمو بذر و رسیدگی در سال 1384 به ترتیب 10، 31، 48، 71، 91، 107 و 122 روز و در سال 1385 به ترتیب 10، 27، 43، 66، 87، 102 و 116 روز بود. در طی این مدت همیشه بهار در هر دو سال 2680/6 درجه روزف دما جذب کرد. جذب این میزان دما در سال 1384، 122 روز و در سال 1385 ، 116 روز طول کشید که نشان دهنده بالاتر بودن میانگین دما در طی فصل رشد در سال 1385 بود.

همیشه بهار، فنولوژی، دماهای کاردینال، مواد موثره، دوره گلدهی، درجه روز رشد