محمد رضا رمضانی مقدم - استادیار اصلاح نباتات ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کاشمر
مریم ایمانی - دانش آموخته کارشناسی گیاهان دارویی مرکز علمی کاربردی جهاد دانشگاهی کاشمر
صادق باغبان خلیل آباد - مربی زراعت مرکز علمی کاربردی جهاد دانشگاهی کاشمر

به منظور بررسی تاثیر دمای خشک کردن بر میزان استحصال اسانس گیاه رزماری یا اکلیل کوهی (Rosmarinus officinalis) سرشاخه های این گونه در بهار 88 از مزرعه جهاد دانشگاهی شهرستان کاشمر جمع آوری گردید و سپس در آزمایشگاه فیزیولوژی ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کاشمر در چهار دمای 25 (به عنوان دمای محیط)، 45، 35، 55 درجه سانتی گراد به مدت 72 ساعت خشک گردید. فرایند اسانس گیری در آزمایشگاه فرآوری گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی کاشمر با استفاده از دستگاه کیزر (تقطیر با آب و بخار) انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که با بالا رفتن دمای خشک کردن از 25 به 35 درجه سانتی گراد میزان اسانس استحصالی افزایش یافته ولی با افزایش دما در دو تیمار بعدی یعنی 45 و 55 درجه سانتی گراد مجددا میزان اسانس کاهش می یابد که دلیل این امر این است که با افزایش دما ترکیبات فرار به سرعت تجزیه شده لذا یافتن دمای بهینه خشک کردن به استخراج حداکثر اسانس کمک خواهد کرد به طور کلی نتایج حاکی از برتری دو تیمار دمای خشک کردن 25 و 35 درجه سانتیگراد برای استحصال حداکثر اسانس از گیاه دارویی رزماری بوده ولی تیمار 35 درجه سانتی گراد به تنهایی در کلاس آماری A قرار گرفته و این دما برای خشک کردن آن توصیه می گردد.

رزماری، خشک کردن ، اسانس