یحیی سلاح ورزی - دانشجوی دکتری گروه علوم دامی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران- کرج
مرتضی گلدانی - دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
جعفر نباتی - دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
مرتضی علیرضایی - دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

تنش اکسیداتیو یک تنش ثانویه است که در نتیجه تنش شوری به وجود آمده و می تواند منجر به تشکیل رادیکال های آزاد اکسیژن، پراکسید هیدروژن ف رادیکال های هیدروکسیل و سوپر اکسید گردد. این تحقیق به منظور بررسی اثر آسکوربیک اسید (AsA) به عنوان یک آنتی اکسیدان مهم در کاهش خسارات شوری در گیاه مرزنجوش انجام گرفت. غلظت های متفاوتی از AsA (صفر، 100 و 200 میلی گرم بر لیتر) به صورت محلول پاشی روی گیاهانی که تحت شرایط صفر، 50 ، 100 و 150 میلی مولار نمک NaCl قرار داشتند به کار برده شد. شوری به صورت معنی داری بر تمامی صفات فیزیوشیمیایی اندازه گیری شده در گیاه مرزنجوش تاثیر داشت. نشت الکترولیتی از سلول های برگی در غلظت بالای نمک (150mM) به بیشترین مقدار خود رسید اما کاربرد AsA (200mg/l) ضمن محافظت غشا پلاسمایی از تاثیر منفی شوری، نشت الکترولیتی را در همین سطح از شوری 52% کاهش داد آسکوربیک اسید همچنین مقادیر کلروفیل کل، کربوهیدارت کل و ترکیبات فنولیک گیاه را در مجموع معادل 65، 60 و 38 درصد در مقایسه با شاهد افزایش داد نتیج آزمایش نشان داد که آسکوربیک اسید می تواند ضمن افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه به بیش از 5 برابر شاهد به نحو موثرتری از فعالیت رادیکال های آزاد تحت شرایط تنش شوری جلوگیری کرده و بدین ترتیب بقای بیشتر گیاه را تضمین نماید در مجموع ، نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که تنش شوری اثرات مخرب خود را از طریق کاهش مقدار رنگدانه های گیاهی و یا افزایش شدید نشت الکترولیتی بروز می دهد اما کاربرد برون زای AsA می تواند حتی در سطوح شوری بالا نیز با حفظ مکانیسم های مذکور به بقای بیشتر گیاه منجر گردد.

رادیکال های آزاد، فعالیت آنتی اکسیدانی، کربوهیدرات کل، نشت الکترولیتی، نمک