نجمه غزلباش - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج
محمد عبدالهی - استادیار گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج

نماتد ریشه گرهی از جمله نماتدهای مهم انگل گیاهی است که خسارت بسیاری به محصولات کشاورزی به ویژه جالیز وارد می سازد بر اساس آزمایشات انجام شده در شرایط گلخانه میزان خسارت این نماتد بر مبنای وزن خشک ساقه و ریشه ، 56-49 درصد برآورد گردید. افزایش روزافزون استفاده از سموم دفع آفات موجب نگرانی متخصصین محیط زیست و علوم تغذیه شده است و استفاده از مواد طبیعی برای کنترل آفات و بیماری های گیاهی در اولویت قرار گرفته است. این تحقیق در راستای کاهش مصرف سموم و کشاورزی ارگانیک به منظور بررسی اثر نماتدکشی عصاره آبی گیاهان چویل، Ferulago angulata و آویشن شیرازی، Zataria multiflora ، بر نماتد مولد گره ریشه در گوجه فرنگی Meloidogyne incognita انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با 3 فاکتور (1- نوع عصاره در 2 سطح چویل و آویشن شیرازی در مقایسه با شاهد آب مقطر 2- غلظت عصاره در 3 سطح با نسبت های 0/2، 0/4 و 0/5 درصد 3- اندام عصاره گیری در 3 سطح گل ، برگ و ساقه) و در 3 تکرار برای هر تیمار انجام شد. نتایج نشان داد که عصاره ساقه و برگ هر دو گیاه باعث افزایش چشمگیر درصد مرگ و میر لاروهای سن دوم و کاهش تفریخ تخم نماتد می شود که اثر چویل به مراتب بیشتر از آویشن شیرازی است به طوری که بیشترین اثر را عصاره گل چویل با نسبت 1/2 درصد داشت که در این سطح به فاکتورهای رشدی گیاه نیز صدمه ای وارد نشد.

گوجه فرنگی، تماتد ریشه گرهی، عصاره گیاهی، چویل، آویشن