شهاب خوش خوی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد و کارشناسی پارک علم و فناوری جهاد دانشگاهی کرمانشاه
محمود خرمی وفا - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه رازی کرمانشاه
مجتبی جعفرزاده کتار سری - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد

کتان روغنی (linum ustatissimum L.) گیاهی صنعتی و دارویی است که دارای چندین نوع اسید چرب غیر اشباع بوده که در تغذیه انسان لازم و ضروری است روغن این گیاه کاربرد فراوانی در صنعت و صنایع دارویی - آرایشی دارد با توجه به بالا بودن ph اکثر خاک های ایران در این آزمایش از طریق راه حل های بیولوژیک اثرات گوگرد که در کاهش ph خاک و جذب عناصر ضروری گیاه با استفاده از میکروارگانیسم های خاک زی جهت کمک به این موضوع مورد بررسی قرار گرفت در این تحقیق اثر توام گوگرد ، باکتری حل کننده فسفات (فسفات بارور 2) و باکتری اکسید کننده گوگرد (تیوباسیلوس) بر خصوصیات کمی و کیفی کتان روغنی آزمایشی به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب بلوک کاملا تصادفی در سه تکرار در سال 1388 در ایستگاه تحقیقات آب و خاک ماهیدشت کرمانشاه اجرا گردید فاکتور اصلی شامل تیمار گوگرد در سه سطح (2000 و 1000 و 0) کیلوگرم در هکتار فاکتور فرعی شامل باکتری حل کننده فسفات در سه سطح (200 و 100 و 0) گرم در هکتار و فاکتور فرعی فرعی باکتری اکسید کننده گوگرد در سه سطح (4% و 2% و 0) تعریف گردید. پس از اتمام فصل رویش صفات مهم گیاه شامل عملکرد دانه و درصد روغن باسه تکرار اندازه گیری شدند. برای استخراج و اندازه گیری میزان چربی از روش Leiboritz استفاده شد. نتایج عددی حاصل از یادداشت برداری های صفات مورد نظر در طول دوره آزمایش به کمک نرم افزار آماری MSTATC تحتذ آنالیز قرار گرفت جهت مقایسه میانگین ها از آزمون دانکن در سطوح 1 و 5 درصد استفاده گردید نتایج حاصل از اثر توام تیمار گوگرد باکتری حل کننده فسفات و باکتری اکسید کننده گوگرد در سطح 1% بر روی عملکرد دانه معنی دار گردید همچنین تاثیر گئگرد بر روی درصد روغن در سطح 1% معنی دار گردید این تحقیق نشان داد که افزودن گوگرد همراه با باکتری های حل کننده فسفات و باکتری اکسید کننده گوگرد به حاک تاثیر مثبتی بر روی عملکرد دانه و درصد روغن کتان روغنی داشت و نیز با توجه به اقلیم استان کرمانشاه امکان کاشت و تولید انبوه این گیاه فراموش شده در استان وجود دارد.

کتان روغنی، گوگرد، باکتری حل کننده فسفات، باکتری اکسید کننده گوگرد، عملکرد، روغن