احمد حسینی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
ابراهیم صابری - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
مهدی حبیبی - دانشیار مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری

این تحقیق با هدف بررسی تأثیر آبشکن های احداث شده در حفاظت و احیاء زمین های مستعد کشاورزی حاشیه زنجان رود، از دیدگاه اقتصادی انجام شده است. در این مقاله ابتدا میزان ارزش خالص فعلی احداث هر آبشکن، بر اساس هزینه های تفصیلی مصالح به کار رفته و مدت زمان دوره ی سرمایه گذاری محاسبه شد. سپس نرخ تنزیل اجتماعی، با روش تبدیل قیمت های سایه به بازاری به دست آمد. در ادامه با تعیین نسبت هزینه به فایده،میزان بازدهی طرح محاسبه و نرخ بازده داخلی آن نسبت به نرخ تنزیل اولیه سنجیده و مورد مقایسه قرار گرفت. آنگاه منافع حاصل شده از قبیل: افزایش سطح زیر کشت، توسعه ی پوشش گیاهی ، کاهش فرسایش اراضی، ایجاد فرصت های شغلی و درآمدهای حاصله محاسبه شد. در پایان پس از محاسبه ی ارزش فعلی خالص اولیه (NPV1) و ثانویه (NPV2) و نرخ بازده داخلی (IRR) و نسبت فایده به هزینه (BCR)، و از سوی دیگر برآورد نرخ بازده ساده طرح، نتایج احداث ابشکن ها و تاثیر آن در توسعه ی کشاورزی از نظر اقتصادی ارزیابی شد. به طور کلی با توجه به مطالعات و ارزیابی های صورت گرفته و در نظرگیری اهداف طرح ساماندهی زنجان رود می توان اذعان نمود، علیرغم عدم همخوانی برخی از مشخصات هندسی آبشکن های اجرا شده با اصول فنی و معیارهای طراحی، پروژه ی یاد شده به اهداف اصلی اقتصادی خود دست یافته است.

آبشکن ، ارزیابی ، تحلیل اقتصادی ، زنجان رود ، ساماندهی رودخانه