معصومه نقی پور - کارشناس ارشد جامعه شناسی
مژگان عظیمی هاشمی - استادیار،گروه جامعهشناسی گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی

نوشتار حاضر ادراک ساکنان شهر طرقبه از اثرات گردشگری را با استناد به تئوری مبادله اجتماعی مورد مداقه قرار داده است. بنابر رویکرد مذکور احتمالاً به شرط آنکه منافع ادراک شده گردشگری بیشتر از هزینههای ادراک شده آن باشد،ساکنان از گردشگری بیشتر حمایت خواهند کرد. مدل نظری این مطالعه تأثیر سه عامل حس تعلق به اجتماع ، نگرانی اجتماعی و ارزشهای بوممداری را بر ادراک ساکنان از اثرات گردشگری مورد بررسی قرار داده است. تحقیق از نوعمقطعی و دادهها با پرسشنامه و مصاحبه گردآوری شده است. جمعیت آماری پژوهش موردنظر، اصناف طرقبه و جمعیتنمونه 305 نفر از شاغلان واحدهای صنفی هستند که به روش نمونهگیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدهاند. مبادله ادراک منافع و هزینهها، متغیر وابسته تحقیق حاضر است که از تفاضل ادراک منافع از هزینهها به دست آمد. یافتههایپژوهش نشان میدهد کمی بیش از نیمی از ساکنان، منافع و هزینهها را به طور برابر ادراک میکنند، حدود 10 درصد آنان هزینهها و حدود 33 درصد نیز منافع گردشگری را بیشتر ادراک میکنند. همچنین طبق نتایج، دو متغیر نگرانیاجتماعی و حس تعلق به اجتماع با متغیر مبادله ادراک منافع و هزینهها رابطه معناداری دارد. بنابراین، با توجه به نتایجتحقیق، راهبرد پیشنهادی برای حمایت بیشتر ساکنان از گردشگری این است که مسئولان برای کاهش نگرانی ساکنان، توسعهای را انتخاب کنند که تأثیرات منفی این صنعت را کاهش دهد و با استفاده از مشارکت مردم در شناسایی مسائل و نیازهای منطقه و ارائه راهحل از سوی آنان حس تعلق اجتماعی را در آنان تقویت و در نتیجه توجهشان را برای حمایت از گردشگری جلب کنند

گردشگر، ادراک منفعت و هزینه، فرهنگ میزبانی، نگرانی اجتماعی، حس تعلق به اجتماع