زهرا فرمانبر - دانشجوی کارشناسی مهندسی آب دانشگاه بیرجند
حسن خواجه بیگی - دانشجوی کارشناسی مهندسی آب دانشگاه بیرجند
عباس خاشعی سیوکی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه بیرجند
اکبر کشاورز - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب دانشگاه بیرجند

باتوجه به ضرورت برآورد تبخیرتعرق گیاه مرجع در مدیریت منابع آب ،برنامه ریزی آبیاری و ارزیابی اثرات تغییر کاربری اراضی بر روی بازده وتامین نیاز ابی گیاهان،تعیین دقیق تبخیرتعرق گیاه مرجع بسیار مهم و حیاتی است.در تنوع اقلیمی ایران سنجش حساسیت مدل های رایج تخمین تبخیر-تعرق قبل از انتخاب و معرفی مناسب ترین مدل امری ضروری است.در این پروژه حساسیت مدل های مختلف به متغیر های مختلف هواشناسی در شرایط اقلیمی گرم و نیمه خشک نیشابور و اقلیم گرم و مرطوب بندر عباس با استفاده از آمار 31 ساله هواشناسی (84-53) بررسی شد. با توجه به مشکلات متعددی که در بکارگیری لایسیمتر ها وجود دارد و عدم وجود ایستگاههای سینوپتیک در اغلب مناطق، استفاده از مدل هایی که بتوانند تبخیر-تعرق را با دقت مطلوبی براورد نمایند، امری ضروری به نظر می رسد(انصاری ، 1390). در این تحقیق 6مدل تبخیر- تعرق گیاه مرجع: بلانی کریدل، تورک، جنسن هیز، ترنت وایت، هارگریوز سامانی، و فائو پنمن مانتیث 56 برای تخمین تبخیرتعرق مرجع روزانه چمن مورد ارزیابی قرار گرفت.با توجه به مطالعات صورت گرفته و مقایسه ضریب تبیین و ضریب RMSE بر روی مدل های ارائه شده مدل هارگریوز سامانی برای اقلیم خشک و نیمه خشک و مدل جنسن هیز برای اقلیم گرم و مرطوب در مقایسه با سایر مدل ها مقدار تبخیر تعرق را با دقت بهتری از مدل فائو پنمن مانتیث 56 برآورد می نماید.نتایج به دست آمده در مدل هارگریوز سامانی برای ضریب تبیین 0.99 و RMSE آن 0.94 و در مدل جنسن هیز برای ضریب تبیین 0.980 و ضریب RMSE آن 1.643119 میباشد.مدل های ترنت وایت و هارگیوز سامانی به ترتیب دراقلیم های خشک و نیمه خشک و گرم و مرطوب در رتبه بعدی قرار گرفته اند.

بندر عباس،تبخیر تعرق،ترنت وایت،جنسن هیز، فائوپنمن مانتیث، نیشابور