محمدعلی غلامی سفیدکوهی - استادیار و عضو هیات علمی گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
محسن مسعودیان - استادیار و عضو هیات علمی گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
موسی حسام - استادیار و عضو هیات علمی گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
احمد عسگری - کارشناس ارشد بخش آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران

استان مازندران با دارا بودن حدود 38 درصد از اراضی زیر کشت برنج، رتبه اول در کاشت انواع ارقام شلتوک در کشور را دارا می باشد. اکثر اراضی تحت کشت برنج، اراضی پست با شرایط ماندابی سطحی و آبگرفتگی در ناحیه ریشه می باشند که امکان کشت دوم در آن ها وجود ندارد. از اینرو اگرچه مسطح و غرقاب بودن این زمین ها برای کشت این محصول استراتژیک مهم بوده و جزء امکانات بالقوه محسوب می گردد اما با توجه به روند رو به رشد جمعیت و افزایش نیاز به مواد غذائی در آینده،ایجاد شرایط مناسب برای کشت دوم ضروری می باشد. در سال های اخیر با اجرای طرح های تجهیز و نوسازی در این اراضی و احداث زهکش های سطحی، نیاز زهکشی برنج تا حدودی مرتفع گردید ولی مشاهدات و پی جویی های انجام شده نشان می دهد که شبکه زهکشی سطحی شرایط مناسب برای کشت دوم برای گیاهانی همچون کلزا، گندم، جو و شبدر برسیم را فراهم نمی سازد. از این رو احداث شبکه زهکشی زیر سطحی ضروری است. این تحقیق به بررسی مبانی طراحی زهکش زیرسطحی در اراضی شالیزاری واقع بین نکارود و تجن در استان مازندران پرداخته است. نتایج نشان می دهد، با توجه به مقادیر ضرایب آبگذری و نفوذ عمقی، بمنظور توسعه کشت دوم در اراضی شالیزاری، نصب زهکش زیر سطحی در عمق 70 سانتی متری و با فواصل 5، 10 و 15 متر، ضروری است.

اراضی شالیزاری، زهکش زیر سطحی، کشت دوم، مازندران