حسین سامان منش - کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری، عضو باشگاه پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی اقلید
محمدعلی نصیری - کارشناسی ارشد رشته هیدروژئولوژی، دانشگاه شیراز
محمدابراهیم زنگانه - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مهدی قاسمی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

نظارت بر تغییرات کیفیت آب یکی از اولویت های مهم در برنامه های حفاظت محیطی می باشد. بنابراین یک برنامه نظارتی که برآورد قابل قبولی از تغییرات کیفیت آب های زیرزمینی داشته باشد مورد نیاز می باشد. در این تحقیق جهت تعیین منشاء اصلی تغییرات هیدروشیمی آب زیرزمینی آبخوان دشت داراب ابتدا 12 پارامتر از خصوصیات کیفی 60 حلقه چاه مشاهده ای مربوط به دو بازه زمانی اردی بهشت و آبان ماه سال آبی 89-1388 جمع آوری گردیدند. سپس جهت گروه بندی نمونه های مشابه براساس پارامترهای کیفی از روش آنالیز خوشه بندی فازی و جهت تعیین تعداد مطلوب خوشه ها از شاخص های اعتبارسنجی میانگین عرض سیلهوت و دان استفاده گردید. سپس جهت تعیین منشاء اصلی تغییرات کیفیت آب در گروه های بدست آمده اقدام به آنالیز هیدروشیمی چاه های موجود در هر گروه شد. نتایج نشان داد که چاه های مورد مطالعه در دو گروه همگن که گروه اول از نظر کیفی دارای هدایت الکتریکی کمتر از 1500 میکروزیمنس بر سانتی متر، مجاز برای مصرف کشاورزی، تیپ و رخساره غالب آب بی کربناته کلسیک و گروه دوم دارای هدایت الکتریکی بیشتر از 1500 میکروزیمنس بر سانتی متر، نامناسب برای مصرف کشاورزی، تیپ و رخساره غالب آب کلروره سدیک می باشند تفکیک شدند. بطور کلی آنالیزهای انجام شده نشان داد منشاء اصلی تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در آبخوان مورد مطالعه بیشتر مربوط به حضور و انحلال کربنات و دولومیت، وجود فرآیندهای طبیعی و فعل و انفعالات بین سنگ و آب و انحلال کانی های تبخیری می شوند. همچنین نتایج این مطالعه کارآیی بالای روش های آنالیز آماری چندمتغیره را در بررسی عوامل کنترل کننده کیفیت آب زیرزمینی نشان می دهد.

آبخوان دشت داراب، الگوریتم خوشه بندی فازی، تحلیل عاملی، هیدروشیمی