مهدی محبتی - دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه زنجان

بی تردید یکی ازنامورترین چهره های عرفانی ایرانی اسلامی بایزید بسطامی است که به دلیل نوع نگاه حالات و مقامات ممتاز متمایز و به ویژه اقوال خاص و متفاوت ازحرمت و احترامی درخور و شگفت بهره ور بوده است و همواره ارادت و محبت ویژه ای را ازجانب صوفیان و بزرگان فرهنگ عرفانی نصیب خود ساخته است که حجم عظیم گفته ها و حکایات و اقوال مرتبط با اودرمتون صوفیانه گواه این جایگاه ممتاز است درمیان همه این حرمت ها و احترام ها گه گاه به برخوردهایی ازنوعی دیگر درباب شخص و شخصیت بایزید برمی خوریم که ازجهات بسیارقابل تامل و توجه است که یکی ازآنها نوع نگاه دیگرگون و خاص شمس تبریزی است شمس ازهمان لحظه نخست ظهور عامش درتاریخ فرهنگی عرفانی زبان فارسی ملاقات بامولوی خود را درگیر معماری وجودی بایزید می بیند و تااخرین ایام غیبتش نیز آن را ازیاد نمی برد و هیچ گاه دربرابر جریان غالب بایزیدستایی سرتسلیم فرونمی آورد و درمدت کوتاه نکته گویی هایش باحدت و شدت احوال و اقوال و افعال بایزید را مورد چندوچون قرارمیدهد و درنهایت با نقد کرده ها و گفته های بایزید جایگاهش را به شدتبه چالش می کشد و فرومی اندازد این مقاله تبیین و طبقه بندی و تحلیل دیدگاه های شمس تبریزی درباره بایزید بسطامی است باتاکید براین نکته که مولانا دراین باب علیرغم ارادت شیفته وارش تابع شمس تبریزی نیست

بایزید ، شمس تبریزی ، مقالات ، شطح و متابعت