تحلیلی بر یک دهه مدیریت تلفیقی عوامل خسارت زای گل و گیاهان زینتی کشور

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: اولین کنگره ملی گل و گیاهان زینتی ایران
  • کد COI اختصاصی: ISOP01_274
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1444
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ولی اله بنی عامری

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور

چکیده

گل و گیاهان زینتی کشور از نظر کمی و کیفی در یک دهه گذشته، رشد قابل توجهای داشته است. تعداد عوامل خسارت زای گل و گیاهان زینتی شامل آفات، بیماریها و علف های هرز مهم بیش از 100 گونه است. روش غالب کنترل این عوامل استفاده از حدود 70 نوع سموم شیمیایی است. اگرچه در بعضی موارد ترکیبات غیر سمی و عوامل بیولوژیک (برای مثال در گل رز گلخانه) به کار گرفته شده است. با افزایش سطح کشت گیاهان زینتی در چند سال اخیر، مسایل آفات و بیماریها و علفهای هرز این گیاهان نیز شیوع بیشتری یافته است. افزایش خسارت ناشی از آنها به دلیل ورود آفات و عوامل بیماریزای قرنطینه به همراه ورود بیرویه اندامهای تکثیری این گیاهان، تعدد وجود سموم آفتکش بدون مجوز ثبت و مصرف نامناسب و بیش از حد سموم و بروز پدیده مقاومت در آفات و عوامل بیماریزا، جابجایی اندامهای تکثیری آلوده این گیاهان در سراسر کشور و بدون رعایت قرنطینه داخلی، عدم انتقال دانش گیاهپزش کی گیاهان زینتی به تولیدکنندگان این رشته و مروجین، عدم شرایط مناسب کشت، آبیاری و تغذیه در گلخانهها و فضای باز میباشد. مجموعه کاستیهای بالا سبب شده کنترل آفات و بیماریها ی گیاهان زینتی محدود به استفاده از سموم شیمیایی با غلضتهای دو یا چند برابر شود. رشد قابل ملاحظه تحقیقات در باره عوامل خسارت زای گیاهان زینتی در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی بویژه تاسیس پژوهشکده گل و گیاهان زینتی و نیز افزایش تعداد پایان نامه های دانشجویی در این ارتباط از رخداد های مهم و با اهمیت یک دهه گذشته است. سند تحقیقات راهبردی آفات و بیماریهای گل و گیاهان زینتی در سال 1388 توسط محققین موسسه تحقیقات گیاهپزشکی و مرکز ملی گل و گیاهان زینتی محلاتتهیه و تدوین شد. اما آنچه که اجرا و پیگیری نشد مفاد این سند مهم راهبردی بود. برای برون رفت از شرایط کنونی موارد زیر پیشنهاد می شود. -1 رعایت اصول قرنطینه جدی و پیشگیری از ورود آفات و بیماریهای قرنطینه به کشور همراه ورود بذر، قلمه، پیاز، ریزوم، غده و گیاه کامل آلوده از کشورهای مختلف که باعث شیوع وسیع بیماریهای ناشناخته و خسارتزا درگلخانه های کشور میشوند. مدیریت کنترل این عوامل به دلیل ناشناخته بودن بیولوژی آنها پیچده و مشکل است. این مسئله بخصوص در زمینه عوامل باکتریایی، ویروسی و فیتوپلاسمایی نمایانتر است . برای مثال نماتد Cactodera cacti و تریپس غربی گل Frankliniella tenuicornis ,F. occidentalis قارچ Phytophthoracinnamomi و ویروس necrotic spot virus (INSV) اشاره نمود. بنابراین ردیابی انتشار آفات و عوامل بیماریزای قرنطینه گیاهان زینتی در داخل کشور و نیز اجرای برنامه قرنطینه در مبدا بسیار مورد تاکید است.2- تسریع در روند جایگزینی استفاده از سموم شیمیایی با روشهای کنترل غیرشیمیائی و بیولوژیک مانند استفاده از ترکیبات کودی دو گانه نقش ( غذایی و پیش گیری یا کنترل آفت ) کاربرد انواع شکارگرها و پارازیتوئیدها و آنتاگونیست ها علیه آفات و بیماریها در قالب برنامه مدیریت تلفیقی. 3- بروز پدیده مقاومت در حشرات و کنه های آفت و قارچ های بیمارگر گیاهی در نتیجه استفاده مکرر از سموم بر روی جمعیت های تقریبا محدود و بسته بویژه در گلخانه ها امری جدی است. بررسی اثر سموم جدید آفتکش و قارچکش جهت جایگزینی با سموم قدیمی برای کنترل بهینه آفات و بیماریهای گیاهی و تسریع در روند ثبت آنها ضرورت دارد تا از ورود سموم بدون مجوز و آزمایش نشده نیز جلوگیری شود. همچنین به کارگیری ماشین آلات و دستگاه های نوین سم پاشی میتواند تاثیر و کارایی سموم آفت کش را افزایش دهد. 4- تدوین قوانین مبنی بر نظارت کارشناسی و تعیین مسئول فنی بر تولید گیاهان زینتی. به تحقیق ثابت شده است پایش جمعیت عوامل خسارت زا و تعیین زمان دقیق انجام عملیات کنترل تا 50 درصد مصرف سموم را کاهش می دهد. بازنگری در ماموریت و عملکرد کلینیک های گیاهپزشکی توصیه میشود. 5- استفاده از روش های نوآورانه بویژه در ارتباط با بیوتکنولوژی در گیاهپزشکی. 6- کنترل علفهای هرز گیاهان زینتی درگلخانهها و فضای باز مغفول مانده است. توجه جدی به کنترل علفهای هرز گیاهان زینتی بویژه در فضای باز مورد تاکید است. 7- بهینه سازی روشهای کشت هیدروپونیک و بدون خاک جهت کنترل بیماریهای خاکزاد گیاهان زینتی با رعایت اصل احیای فعالیت بیولوژیکی بستر کشت. اصلی ترین چالش گیاهپزشکی گل و گیاهان زینتی کشور مصرف بی رویه سموم آفت کش و عدم کاربرد روش های غیر شیمیایی و به ویژه روش کنترل بیولوژیک است. علت بخشی از این مشکلات ریشه در ساختار غلط سازه گلخانه ها و کافی نبودن تجهیزات و تاسیسات مناسب دارد، که بی تردید با اصلاح سازه گلخانه و به کارگیری تجهیزات مناسب رفع خواهد شد.

کلیدواژه ها

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.