آزاده داداشی - کارشناس ارشد حقوق بین الملل، دانشکده حقوق دانشگاه قم
علی مشهدی - استادیار گروه حقوق بین الملل، دانشکده حقوق دانشگاه قم

بر اساس اصول کلی حقوق بین الملل، تعهد به اطلاع رسانی منجر به تقویت همکاری بین المللی مابین دولت ها می شود. در حقیقت هر دولتی موظف است بر اساس قواعد حقوق بین الملل با درنظر گرفتن منافع سایر د ولت ها، اقدامات پیشگیرانه را در ا عمال خود مدنظر قرار داده تا از وقوع خسارات فرامرزی جلوگیری نماید. با این حال، د ولت ها برای انجام فعالیت های مزبور در محدوده قلمرو ملی خود نیازی به کسب رضایت کشور تحت تأثیر قرار گرفته نداشته و تنها مسئولیتی که بر عهده آنها در این زمینه گذاشته شده است همان اتخاذ اقدامات پیشگیرانه و در صورت وقوع حادثه، اطلاع رسانی به سایر دولت هایی که از وقوع حادثه تحت تأثیر قرار می گیرند می باشد. مسئله اطلاع رسانی در زمینه های مختلفی توسط ک نوانسیون های بین المللی مورد شناسایی و تأکید قرار گرفته است اما در زمینه وقوع حوادث هسته ای تا قبل از وقوع حادثه هسته ای چرنوبیل، مقرره ای که د ولت حادثه دیده را موظف به اطلاع رسانی نماید وجود نداشت و بعد از این حادثه و تجربه اثرات شدید فرامرزی آن، جامعه بین المللی یا خلاء حقوقی در این زمینه مواجه گردید و بلافاصله با همکاری آژانس بین المللی انرژی اتمی کنوانسیون ا طلاع رسانی فجایع هسته ای را تصویب نمود. لذا با توجه به حساسیت موضوع فجایع هسته ای و مسئله ای که هر کشور دارای انرژی هسته ای ممکن است دچار آن گردد، تأکید اصلی در این نوشتار، موضوع حوادث هسته ای و پیشرفت حقوق بین الملل محیط زیست در زمینه ایمنی و اطلاع رسانی هسته ای بعد از واقعه ی هسته ای چرنوبیل می باشد.

حقوق بین الملل محیط زیست، خسارات فرامرزی، اطلاع رسانی فوری، آژانس بین المللی انرژی اتمی، حادثه چرنوبیل