الهه صادقی - دانشجوی ارشد بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
عبدالرحمان معتمدی - استادیار بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
علی ا کبر فدایی تهرانی - استادیار بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

باکتری عامل لکه برگی گوجه فرنگی (Xanthomonas vesicatoria) یکی از باکتری های بیماری زای مهم گیاهی است که باعث خسارت اقتصادی بالایی در گیاهان مختلف می شود. برای کنترل این باکتری از روش هایی همچون کاربرد آنتی بیوتیک ها، ترکیبات مسی و ارقام مقاوم، استفاده شده است. خطرات زیست محیطی از دلایل اصلی گرایش به سمت استفاده از روش های غیرشیمیایی همچون کاربرد فرآورده های گیاهی است. در این تحقیق، اثر بازدارندگی از رشد باکتری با عصاره آبی گیاهان دارویی نعناع فلفلی (Mentha piperita)، مریم گلی (officinalis Salvia) و بادرنجبویه (melissa officinalis)یا تتراسایکلین به روش دیسک کاغذی در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. آزمایش با استفاده از عصاره آبی گیاهان دارویی با غلظت 10% و تتراسایکلین با غلظت 0/01mL(-1)mg در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرارانجام شد. پتری محیط کشت با حجم مساوی سوسیانسیون باکتری تلقیح و قطر ناحیه بدون رشد اطراف دیسک ها بعد از 72 ساعت اندازه گیری و معیار مقایسات قرار گرفت. تجزیه واریانس داده های آزمایش نشان دهنده اثر م عنی دار تیمارها بود. مقایسه میانگین تیمارهای مختلف نیز نشان دهنده اخلاف معنی دار بین آنها بود. به ا ین صورت که عصاره آبی نعناع فلفلی با ایجاد بیشترین هاله عدم رشد، پس از تتراسایکلین دارای بالاترین فعالیت ضدباکتریایی نسبتب ه دیگر عصاره ها بود و پس از آن عصاره مریم گلی تأثیر خوبی بر باکتری داشت. عصاره آبی بادرنجبویه یا عدم ایجاد هاله بازدارندگی بر باکتری مورد مطالعه بی تأثیر بود. با توجه به تأثیر مطلوب عصاره آبی نعناع فلفلی و مریم گلی بر ممانعت از رشد باکتری X.vesicatoria امکان استفاده از آنها به عنوان کنترل کننده طبیعی وجود دارد.

باکتری Xanthomonas vesicatoria، نعناع فلفلی، مریم گلی، بادرنجبویه، تتراسایکلین، عصاره آبی