المیرا قادری - کارشناس ارشد زراعت دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
مسعود گماریان - عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
غلامرضا نادری - عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

استفاده از کودهای شیمیایی خسارت های جبران ناپذیری بر پیکره محیط زیست وارد کرده است. در این راستا به منظور بررسی تأثیر کودهای بیولوزیک فسفره و ورمی کمپوست بر رشد و عملکرد گیاه دارویی بادرنجبویه، آزمایشی در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و تیمارهایی شامل 5 سطح کود ورمیکومپوست (20، 15، 10، 5، 0 تن در هکتار) و کود زیستی فسفات بارور 0 در دو سطح) تلقیح و عدم تلقیح با بذر (طی سال زراعی 1393) در مزرعه در منطقه دماوند از استان تهران اجرا گردید. نتایج آزمایش نشان داد بررسی میانگین صفات تحت تأثیر مصرف سطوح مختلف کود زیستی بارور 2 نشان می دهد که مصرف کود زیستی بارور 2 دارای بیشترین ارتفاع بوته، تعهداد ساقه در بوته، تعداد برگ در بوته، وزن تر برگ در بوته، وزن خشک برگ در بوته، وزن تر اندام هوایی، وزن خشک اندام هوایی، طول ریشه در بوته، وزن تر ریشه در بوته، وزن خشک ریشه در بوته، نسبت وزن خشک ریشه به وزن خشک اندام هوایی، عملکرد بیولوژیک، درصد اسانس و عملکرد اسانس در سطح احتمال یک درصد در مقایسه عدم مصرف کود زیستی بارور 2 داشت. بنابراین مصرف کود زیستی بارور 2 به لحاظ افزایش پارامترهای رشد و نمو و نیز عملکرد بیولوژیک و عملکرد اسانس برای کشت گیاه بادرنجبویه مؤثر می باشد. بررسی میانگین صفات تحت تأثیر مصرف سطوح مختلف کود آلی ورمی کمپوست نشان داد مصرف سطح پنجم کود آ لی ورمی کمپوست (20 تن در هکتار) دارای بیشترین ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، تعداد برگ در بوته، وزن تر برگ در بوته، وزن خشک برگ در بوته، وزن تر اندام هوایی، طول ریشه در بوته، وزن تر ریشه در بوته، درصد اسانس و عملکرد ا سانسبود در سطح احتمال یک درصد ا ختلاف معنی دار با عدم مصرف کود زیستی بارور 2 داشت. مصرف سطح چهارم کود ورمی کمپوست (15 تن در هکتار) دارای بیشترین وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه در بوته، عملکرد بیولوژیک بود. بنابراین مصرف کود آلی ورمی کمپوست به لحاظ افزایش پارامترهای رشد و نمو و نیز عملکرد بیولوژیک و عملکرد اسانس برای کشت گیاه بادرنجبویه توصیه می شود. همچنین میزان مصرف کود آلی ورمی کمپوست به لحاظ کاهش هزینه مصرف 15 تن در هکتار قابل توصیه می باشد.

گیاهان دارویی، بادرنجبویه، ورمی کمپوست، بیولوژیک، اسانس، عملکرد