سعید نگهبان - استادیار ژئومورفولوژی بخش جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شیراز

دانش اکوژئومورفولوژی از تلفیق دو دانش اکولوژی و ژئومورفولوژی منشا می گیرد که به بررسی موجودات زنده و محل زندگی آنها با توجه به تاثیرات ویژگیهای ژئومورفولوژیکی زیستگاهها می پردازد. مناطق بیابانی اگرچه از نظر تنوع زیستی نسبت به دیگر مناطق، تنوع کمتری دارند، اما به دلیل ارزش و اهمیت زیستی گونه های گیاهی و جانوری موجود در این مناطق دارای اهمیت بسیار زیادی هستند. این مناطق از لحاظ زیستی، انزوای اکولوژیکی خاصی ایجاد می کنند، بدین صورت که در یک محدوده وسیع و خشک و بی آب و علف، یک بخش زیستی مثلا دره و یا کوهستان و یا کوهپایه وجود دارد که از لحاظ تنوع زیستی دارای اهمیت است. دشت لوت هر چند یکی از گرمترین مناطق کره زمین می باشد، اما در حاشیه غربی آن تنوع زیستی خاصی از لحاظ پوشش گیاهی و حیات جانوری به چشم می خورد. علاوه بر تنوع زیستی، در این منطقه تنوع فرآیندهای فیزیکی و اشکال سطحی زمین نیز به چشم می خورد و این موارد نشان دهنده ویژگی های بارز اکوژئومورفولوژیکی این منطقه می باشد. این پژوهش سعی دارد که به بررسی ویژگیهای اکوژئومورفولوژیکی حاشیه غربی دشت لوت بپردازد، تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی مبتنی بر روشهای کتابخانه ای و میدانی است، بدین صورت که با سفر میدانی به مناطق مورد مطالعه به بررسی ویژگیهای ژئومورفولوژیکی و اکولولوژیکی منطقه پرداخته شده و اطلاعات مورد نظر جمع آوری گردید، سپس به تجزیه و تحلیل ویژگی های و همچنین شناسائی ویژگیهای اکولوژیکی پوشش گیاهی و حیات وحش منطقه پرداخته شد. نتایج نشان می دهد که منطقه مورد مطالعه به دلیل واقع شدن در اکوتون بیایان لوت و کوهستان سیرچ، دارای تنوع بیولوژیکی و همچنین محیط فیزیکی بسیار زیادی می باشد، بدین صورت که فرآیندهای محیط فیزیکی از جمله، فرآیندهای بادی، آبی و حتی تکتونیکی در منطقه مشاهده می شود و در کنار این فرآیندها، اشکال به وجود آمده در اثر این فرآیندها نیز قابل توجه است. تنوع زیستی منطقه از نظر پوشش گیاهی دارای اهمیت بسیار زیادی است و گونه ها مختلف گز، کهور، خارشتر و دیگر گیاهان بیابانی در منطقه وجود دارند.

اکوژئومورفولوژی، دشت لوت، تنوع زیستی