قدرت اله حیدری - استادیار گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
پرویز غلامی - دانشجویان دکتری علوم مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حمزه علی شیرمردی - دانشجویان دکتری علوم مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

رواﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﻴﻦ گیاهان، اﺳﺘﻘﺮار و ﺑﻘﺎی آﻧﻬﺎ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﺪ، در نتیجه آﮔﺎﻫﻲ از ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ وﻗﻮع اﻳﻦ رواﺑﻂ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮای ﺣﻔﻆ و ﻧﮕﻬﺪاری ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎی ﻣﺮﺗﻌﻲ و ﻧﻴﺰ اﺻﻼح و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺮاﺗﻊ ﻛﺸﻮر ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺎﺷﺪ. این تحقیق با هدف تأثیر گونه بوته ای Astragalus microcephalus بر شاخص های پوشش گیاهی زیراشکوب آن در مراتع نیمه استپی منطقه حفاظت شده تنگ صیاد صورت گرفت. بدین منظور، درصد تاج پوشش گیاهان در زیر اشکوب این گونه و فضای باز مجاور آن در طول ترانسکت های 100 متری با استفاده از پلات های انعطاف پذیر اندازه گیری شد. اندازه پلات ها متناسب با سطح تاج پوشش هر یک از پایه های گون برخوردی به ترانسکت بود. نتایج بررسی ها نشان داد که در مجموع، 30 گونه گیاهی در زیر اشکوب گونه گون و 33 گونه گیاهی در فضای باز مجاور وجود داشته است. در زیر اشکوب گونه A. microcephalus گونه انحصاری از جمله Chaerophyllum macropodum، Onobrychis gaubae، Salvia ceratophila، Stachys pilifera و Artemisia aucheri وجود داشته است که اکثراً جزو گونه های گیاهی چند ساله، خوشخوراک و دارویی منطقه به شمار می روند. در طرف مقابل، در فضای باز مجاور 9 گونه انحصاری از جمله Centaurea virgata، Hypecum pendulum، Clypeola aspera، Roemeria refrecta و Xeranthemum annum وجود دارد که اکثراً جزء گونه های گیاهی یکساله و مهاجم منطقه به شمار می روند. به طور کلی، هرچند شاخص های پوشش گیاهی زیراشکوب به دلیل چرای متعادل دام در منطقه کمتر تحت تأثیر شرایط پرستاری گونه A. microcephalus قرار گرفته است ولی نقش پرستاری و تسهیل این گونه در حفظ گونه های گیاهی با ارزش منطقه کاملاً مشهود است.

تنوع و غنا، گونه های پرستار، چرای دام، تنگ صیاد، چهارمحال و بختیاری