شیوا حمزه - پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری
مصطفی مطلبی - پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری
محمدرضا زمانی - پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری
زهرا مقدسی جهرمی - پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری

ژنهای نشانگر انتخابی نظیر ژنهای مقاومت به آنتی بیوتیکها به طور گسترده به منظور تراریختی گیاهان با کاررایی بالا مورد استفاده قرار میگیرند. به دلیل وجود نگرانی های متعدد در حوزه ایمنی زیستی و تاثیر گذاری این ژنها بر کاهش مقبولیت محصولات تراریخت روشهای متعددی در راستای حذف این ژنها از گیاهان تراریخت توسعه داده شده است که در بین آنها روشهای مبتنی بر استفاده از سیستم هاینوترکیبی در جایگاه ویژه به دلیل سادگی، دقت و کارایی بالا بسیار مورد توجه می باشند. در این تحقیق یک ناقل بیانی خود برش به منظور تولید گیاهان تراریخت فاقد نشانگر طی فقط یک مرحله تراریختی طراحی و ساخته شده است. در ناقل مذکور از سیستم نوترکیبی در جایگاه ویژهcre/loxPمتعلق به باکتریوفاژP1استفاده شده است و راه انداز اختصاصی بذر متعلق به ژنBcNA1 از گیاه کلزا هدایت کننده بیان ژن ریکامبینازcre می باشد. طراحی سازه به گونه ای می باشد که کاستهای ژنیCre و NPTIIدر حد فاصل دو جایگاه شناسایی loxPقرار گرفته اند به نحوی که پس از تولید پروتئین ریکامبیناز در بذور گیاهان تراریخت توالیDNAقرار گرفته در حدفاصل جایگاههایloxPحذف شده و ژن گزارشگرgusتحت کنترل راه انداز سنتتیک القایی بیان خواهد شد.

گیاه فاقد نشانگر انتخابی، ناقل خود برش، سیستم نوترکیبی در جایگاه ویژه ، Cre ، loxP