فرهاد عزیزی - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر

ارقام زراعی برتر بایستی طی آزمایشات چندگانه در محیطهای متعدد و بر مبنای تجزیه و تحلیل مرکب آنها بررسی شوند. بر این اساس ومحیط و بررسی پایداری و تخمین عملکرد ژنوتیپهای جدید ذرت که در موسسه تحقیقات اصلاح و × به منظور تجزیه اثر متقابل ژنوتیپتهیه نهال بذر کرج تهیه گردیدهاند، آزمایشی طی سالهای 1391 و 1392 به روی 10 هیبرید جدید ذرت به همراه دو هیبرید شاهد KSC و 704 KSC700 در 6 منطقه از کشور شامل کرج، اصفهان، مشهد، ورامین، نیشابور و اراک انجام شد. این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. پس از جمعآوری دادهها و انجام آزمون یکنواختی واریانس خطاها، تجزیه واریانس مرکب انجام و منابع تغییر معنیدار مشخص شدند. تجزیه اثرات اصلی افزایشی و اثرات متقابل غیرافزایشی یا ضربپذیر AMMI نشان داد کهعملکرد علوفه ژنوتیپهای آزمایشی به طور عمدهای تحت تأثیر بخش محیطی اثر متقابل ژنوتیپ×محیط قرار دارد. بر اساس نتایج این تجزیه، مؤلفههای اصلی اول و دوم به ترتیب46/8و22/5درصد از کل اثر متقابل ژنوتیپ×محیط را به خود اختصاص دادند. بایپلات حاصل از نمره ژنوتیپی و محیطی دو مؤلفه اولAMMIنشان داد اگر چه ژنوتیپ شماره 12 دارای بیشترین عملکرد است ولی فاصله نسبتا زیادی با مرکز مختصات داشته و از این رو رقمی ناپایدار محسوب میگردد. ژنوتیپهای شماره 2و4و5و6و11 عملکرد نسبتابالائی را داشتند که از میان آنها رقم 2 و سپس 6 به مبدا مختصات نزدیکتر بوده و بنابراین از پایداری بیشتری برخوردار بودند. بر این اساس ژنوتیپهای شماره 2 و 6KSC704 به عنوان ژنوتیپهای با عملکرد و پایداری مناسب شناسائی گردیدند.

ذرت، تجزیهAMMI ، عملکرد علوفه، پایداری