جاوید ایمانیان - دانشجوی دکتری مرمت بناهای تاریخی
خلیل حق شناس - کارشناس ارشد برنامه ریزی و طراحی شهری

در این مقاله ابتدا مطالعات تاریخی و معماری بنای گنبد قابوس معرفی شده، سپس در فرایند شناخت وضع موجود مصالح و آسیب شناسی آن براساس شناخت ماهیت و ساختار مصالح و آگاهی کافی از عوامل آسیب رسان و مخرب آن بازگو شده که در بنای برجقابوس ابتدا با شناخت ظاهری و ماکروسکوپی و سپس با شناخت میکروسکوپی ملات ها و آجرهای تاریخی به بحث فن شناسی مصالح اشاره شده است. آجر که مهم ترین عنصر تشکیل دهنده بنای برج قابوس است، شناخت ساختار و آسیب های بخش مهمی از فرایند آسیب شناسی را تشکیل می دهد و دومین ماده مهم این بنا ملات های آن می باشد که با انجام آزمایش های انجام شده، ملات های اصلی و مرمتی آن مشخص شده است. در پایان مرمت حفاظتی پوشش بام بنا که شامل علف زدایی و پاک سازی سطح بام، سم پاشی، بند کشی واستحکام بخشی شکاف ها، پاک سازی و استحکام بخشی کتیبه فوقانی بنا و استحکام بخشی و پوشش نهایی آجرهای ناپایدار بنا می باشد تشریح می شود.

بنای تاریخی، برج قابوس، گنبد، آسیب شناسی، فن شناسی، مرمت حفاظتی