کیوان بهمنی - دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات
مصطفی افتخاری - دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات

اثرات مضر داروهای شیمیایی بر سلامت انسان به یک نگرانی جهانی تبدیل شده و تمایل به استفاده از داروهای گیاهی بیشتر شده است.استفاده از گیاهان دارویی در جهان بیشتر از مقدار تولید شده در اراضی تحت کشت می باشد بنابراین فشار شدیدی بر رویشگاه هایطبیعی این گیاهان وارد می شود و این فشار با آتش سوزی های عمدی و غیر عمدی مراتع، خشک سالی ها و هجوم آفتوبیماری بیشتر شده است و احتمال انقراض بسیاری از گونه ها وجود دارد. دراین راستا شناسایی تنوعموجود، گام مهمی می باشد. بابونه (.Anthemis L) از بزرگترین جنس های خانواده آستراسه و با موارد استفاده دارویی بیشمار می باشد. در این بررسی 18 ژنوتیپ بابونه از مناطق مختلف ایران جمع آوری و تنوع ژنتیکی آن ها با استفاده از 10 آغازگر رپید (DNA چندشکلی تکثیر شده تصادفی) بررسی شد DNA از برگ های جوان با استفاده از روش CTAB استخراج شد. نتایج نشان داد که 7 آغازگر چندشکلی مناسبی ایجاد کردند. از 87 قطعه تکثیرشده، 76 قطعه دارای چندشکلی بودند (87/36% آغازگرهای g11 و m2 به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد باند چندشکل را تولید کردند. اندازه قطعات تولید شده از 0/25 تا 2 کیلو جفت باز بودند. متوسط تعداد باند چندشکل برای هر آغازگر 10/8 بود. خوشه بندی ژنوتیپ ها با استفاده از روش UPGMA و ضریب تشابه جاکارد انجام شد. ژنوتیپ های خوشهبندی شده در 4 گروه قرار گرفتند. میزان تشابه بین ژنوتیپ ها در رنج 14 تا 100 درصد بود. بیشترین میزان تشابه بین ژنوتیپ های A. mazandaranica Kiasar و mazandaranica Baladeh ود. نهایتا در میان بابونه های ایرانی تنوع کافی جهت استفاده در برنامه های اصلاحی وجود دارد و نشانگر رپید تکنیکی مناسب برای مطالعه ژنوتیپ های بابونه است. با توجه به لزوم برنامه های حفاظت گونه ای باید هر چه زودتر و حداقل برای یک گونه در هر خوشه صورت بگیرد.

تنوع ژنتیکی، بابونه، رپید، حفاظت گونه ای