معصومه ایزدپناه - مربی پژوهش پایه ۱۹ ، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

بارانک (Sorbus torminalis) از گونه های مهم جنگلهای شمال کشور محسوب می شوند که به دلیل بر داشتهای بی رویه در خطر انقراض و از دست رفتن تنوع ژنتیکی قرار دارد. این درختان به آلودگی هوا بسیار مقاوم هستند و برای جنگل کاری در نواحی آلوده مناسبند. میوه ها هم به عنوان خوراکی و هم به عنوان داروییکار برد دارند. برگ این گونه نیز دارای خاصیت دارویی است. حفاظت از ذخائر ژنتیکی گیاهان از طریق جمعآوری بذر و تکثیر پایه های برتر از جمله تلاشهایی است که ضامن تنوع زیستی و پایداری جنگلها می باشد. دراین پژوهش قوه نامیه و قدرت انبار داری بذرهای 3 ژنوتیپ بارانک که از نقاط مختلف جنگلهای گیلان ومازندران برداشت شده بود مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات در 4 تکرار انجام شد و هر تکرار حاوی 50 عددبذر بود. برای بررسی های جوانه زنی بذر ژنوتیپهای مختلف پس از سرما دهی مرطوب در دمای صفر تا 1، 5 تا3 و 25 درجه سانتی گراد قرار داده شدند. برای آزمایش قدرت انبار داری بذر درختان مختلف به مدت دو سال در دمای طبیعی اتاق، 4-0 درجه سانتی گراد و 18 - درجه سانتی گراد نگه داری شدند. تجزیه تحلیل آماری بر پایه فاکتوریل و بر اساس تجزیه واریانس طرح کاملا تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد که جوانه زنی بذور ایندرختان در درجه حرارتهای پایین صورت می گیرد. مناسب ترین روش برای رویاندن بذرهای بارانک سرما دهیبه مدت 16 هفته دردمای صفر تا 4 درجه سانتی گراد و سپس کاشتن بذرها در دمای صفر تا 1 درجه سانتیگرادبود. تست تترازولیوم نشان داد که حتی در دمای معمولی در صد قابل قبولی از بذرها( گاهی تا 90 درصد)قوه نامیه خود را بعد از یک تا دو سال حفظ کرده اند. بین پایه های مختلف از نظر درصد جوانه زنی و قدرتانبار داری بذور تفاوت معنی داری وجود داشت.

بارانک، جوانه زنی، انبار داری، Sorbus torminalis، ژنوتیپ