محمد حیدری - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

براساس نظریات ژئوپلیسین های بزرگی نظیر آلفردماهان واسپایکمن دسترسی به سواحل وتسلط بر آبراهای دریایی وتنگه های مهم واستراتژیک ازشاخصهای اصلی قدرت درسطح منطقه ای وجهانی است وهرکشوری که دارای چنین امتیازاتی باشد می تواندنسبت به دیگر بازیگران عرصه نظام بین الملل نقش برتری را ایفا نماید ، همچنین به منزله دالانی به سمت جهان خارج است که شرط لازم برای رسیدن وکسب قدرت منطقه ای وجهانی محسوب می شود.لذا کشورهائیکه درپی دستیابی به قدرت جهانی وارتقاء جایگاه باشند تسلط بر دریا ودراختیارگرفتن سواحل را جزء هدفهای بنیادی وقابل تعقیب خود تعریف می نمایند وازهیچ اهرمی برای رسیدن به اهداف دور ونزدیک فروگذار نخواهند کرد.جمهوری اسلامی ایران از معدود کشورهای دنیاست که توأمان دارای ویژگیهایی ژئواستراتژیکی ، ژئواکونومیکی و ژئوپلیتیکی بوده که وجه مشترک و بارز آن داشتن سواحل است ، کما اینکه دارا بودن این خصایص ایران را به پل ارتباطی بین شرق و غرب تبدیل کرده است .سواحل ٢٠٠٠ کیلومتری جنوب نقش بسیار تعیین کننده ای درتأمین امنیت ملی کشور دارد، ازاین جهت که داشتن موقعیت استراتژیکی وسواحل طولانی هم می تواند فرصت ساز باشد تابا بهره گیری ازاین فرصتها کشور را درمسیر امنیت ، توسعه ورفاه قرارداد وهم کارکرد تهدید زایی داشته باشد وامنیت ، تمامیت ارضی کشور را با مخاطره و آسیب پذیری مواجه نماید.دیگر کار ویژه های سواحل و پراکنش واحدهای حیاتی ، اقتصادی وتولیدی نظیر نیروگاه هسته ای بوشهر ، منطقه انرژی عسلویه ، پتروشیمی ماهشهر وبنادر اصلی درسواحل جنوب ،نقش آفرینی مضاعفی را در معادلات تأمین امنیت ملی وتمامیت ارضی کشور به خود اختصاص داده است .این مقاله درپی بررسی کار ویژه های امنیت سازی وامنیت زدایی سواحل در حوزه امنیت ملی می باشد.

امنیت ملی ، سواحل ، امینت سازی ، تهدید