معصومه فلاح زیارانی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی دانشگاه بین الملل امام خمینی (ره) قزوین
رحیم حداد - دانشیار دانشگاه بین الملل امام خمینی (ره) قزوین
قاسمعلی گروسی - دانشیار دانشگاه بین الملل امام خمینی (ره) قزوین
مختار جلالی جواران - استادیار دانشگاه تربیت مدرس

کاهو یک گیاه زراعی مهم و با خواص بسیار بالا است که در سرتاسر جهان کشت می شود. گیاه کاهو با توجه به نوعمصرف و بیوماس آن دارای پتانسیل مطلوب برای تبدیل شدن به یک بیورآکتور جهت تولید پروتئین های نوترکیب وواکسن های خوراکی است. پیش نیاز نیل به این هدف، بهینه سازی مسیر کشت بافت و انتقال ژن به این گیاه است. دربررسی باززایی درون شیشه ای، ابتدا بذر محلی کرج انتخاب شد. بذرها با هیپوکلریت سدیم 2.5 % و توئین 20، 0.1% به مدت 25 دقیقه و سه بار شستشو با آب مقطر استریل ضدعفونی شدند. سپس بذرها در محیط استریل با دمای 25 درجه یسانتیگراد و 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی در شبانه روز جهت جوانه زنی برروی کاغذ صافی مرطوب قرار داده شدند.ریزنمونه ی لپه ی گیاهچه ها طی 72 ساعت و 96 ساعت بعد از کشت به دو قطعه ی مساوی تقسیم شدند و در تیمار اول برروی محیط کشت MS حاوی 0.05 میلی گرم در لیتر NAA و 0.2 میلی گرم در لیتر BAP و 30g/l ساکارز و در تیمار دوم در محیط MS حاوی 0.05 میلی گرم در لیتر NAA و 0.2 میلی گرم در لیتر BAP فاقد ساکارز ودر تیمار سوم در محیط محتوی 0.1 میلی گرم در لیتر BAP و 0.1 میلی گرم در لیتر NAA و همچنین 30g/l ساکارز و در تیمار چهارم در محیط حاوی 0.1 میلی گرم در لیتر BAP و 0.1 میلی گرم در لیتر NAA و فاقد ساکارز ساکارز قرار داده شدند. غلظت آگار مورد استفاده در این آزمایش 8g/l بود و pH محیط های مورد استفاده در این آزمایش روی 5.7 تنظیم شد. بیشترین کالوس زایی، جنین زایی و باززایی در محیط MS 0.05 میلی گرم در لیتر NAA و 0.2 میلی گرم در لیتر BAP و 30g/l ساکارز و در ریزنمونه ی لپه ای که طی 72 ساعت از گیاهچه جدا شده بود ایجاد شد. در محیط فاقد ساکارز درصد کالوس زایی صفر بود.