حمید شریفی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد -دزفول
عبدالجلیل اسلامی زاده - کارشناسارشد رشته زراعت
مصطفی حسین پور - هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد -دزفول
سیدباقر محمودی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات چغندر قند

این تحقیق به منظور بررسی اثر محصولات پیش کشت مختلف بر خصوصیات کمی و کیفی چغندرقند ، در سال های 86-1384 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد-دزفول اجرا گردید. درسال اول گیاهان ذرت علوفه ای بهاره، گندم، شبدر و چغندرقند به عنوان گیاهان پیش کشت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار از نظر میزان بقایای گیاهی، میزان نیتروژن برگشتی به خاک و تأثیر آنها بر نسبت C/N خاک بررسی شدند. آزمایش در سال دوم به صورت کرت های یکبار خرد شده با چهار تکرار اجرا گردید. به طوری که محصول پیش کاشت به عنوان کرت اصلی و کاربرد نیتروژن اضافی(در دو سطح 35 کیلوگرم نیتروژن خالص و بدون مصرف نیتروژن) به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شد. و صفات کمی و کیفی چغندرقند بعد از کاشت محصولات مختلف و کاربرد نیتروژن اضافی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش سال اول نشان داد که محصولات پیش کاشت از نظر بیوماس ، میزان نیتروژن و نسبت C/N بقایا با یکدیگر اختلاف معنی داری داشتند. بیشترین و کمترین میزان بیوماس بقایا به ترتیب مربوط به گندم و ذرت علوفه ای بهاره با تولید 16/5 و 6/3 تن در هکتار بود. بیشترین و کمترین نسبت C/N مربوط به گندم و چغندرقند به ترتیب معادل 69/7 و 20/8 حاصل گردید. از نظر میزان نیتروژن بقایای چغندرقند با 170 و ذرت علوفه ای بهاره با 71 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین میزان برگشت نیتروژن به خاک را نشان دادند. نتایج آزمایش سال دوم نشان داد که عملکرد کمی و کیفی چغندرقند به طور معنی داری تحت تأثیر محصولات پیش کشت قرار نگرفت. در بین صفات کیفی چغندرقند تنهادرصد قند، درصد قند قابل استحصال و ضریب استحصال به طور معنی داری تحت تأثیر کاربرد نیتروژن اضافی قرار گرفت و مصرف 35 کیلوگرم نیتروژن اضافی موجب کاهش عوامل فوق به ترتیب به میزان 0/6، 0/62 و 1/5 درصد گردید. نسبت C/N خاک پس از برداشت محصولات مختلف(با میانگین کل 9/3)، قبل از کشت و بعد از برداشت چغندرقند به طور معنی داری تحت تأثیر قرار نگرفت. اما این نسبت در فاصله زمانی پس از برداشت محصولات پیش کاشت، قبل از کشت چغندرقند و بعد از برداشت چغندرقند کاهش یافت. بیشترین کاهش در فاصله زمانی بعد از برداشت محصولات پیش کاشت و قبل از کشت چغندرقند اتفاق افتاد که از 9/3 به 8/6 کاهش یافت. نتایج همچنین نشان داد که تأثیر گیاهان پیش کاشت بر عملکرد چغندرقند، مشابه بود.

محصولات پیش کاشت، خصوصیات کمی و کیفی، چغندرقند، نسبت C/N