ملیکا نعمت الهی - گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان
وحیدرضا جلالی - گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان
وحیده صادقی - گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان

اطلاع از وضعیت پراکنش عناصر غذائی خاک و کاربرد دقیق نهاده های کودی درسیستم های کشاورزی مدرن از اهمیت قابل توجهی برخواراست. در دهه های اخیر مبانی دانش زمین آمار به خوبی گسترش یافته و توانایی این شاخه از آمار کاربردی در بررسی و پیش بینی متغیرهای مکانی مشخص شده است. شناخت این تغییرات به ویژه در اراضی کشاورزی جهت برنامه ریزی و مدیریت دقیق امری اجتناب ناپذیر است. با توجه به نقش مؤثر عناصر پرمصرف مثل فسفر در تولید محصولات کشاورزی، هدف این پژوهش تعیین مؤثرترین فاکتور کمکی برای تخمین مقدار فسفر قابل جذب براساس روش آماری کوکریجینگ است. بنابراین در تحقیق حاضر از روش کوکریجینگ برای تهیه نقشه پراکنش فسفر قابل جذب، با استفاده از متغیرهای کمکی موثر بر میزان فسفر قابل جذب نظیر (شوری EC، مقدار آهک معادل (TNV)، رس (Clay)، کلسیم (Ca)، واکنش خاک (pH) و کربن آلی (OC) استفاده گردید. برای برآورد مقادیر متغیر ناحیه ای (فسفر قابل جذب) با استفاده از سایر متغیرهای مورد نظر در سطح منطقه از نرم افزار +GS و همچنین جهت رسم نقشه در برآورد فسفر در سطح منطقه از نرم افزارArcGis استفاده گردید. بررسیهای آماری نشان داد که تخمین توزیع مکانی متغیر فسفر (P) بر اساس متغیر کمکی واکنش خاک (pH)، بهترین دقت ممکن را ارائه کرده است. زیرا، معیار کارایی مدل (EF) در تخمین توزیع متغیر فسفر بر اساس متغیر کمکی واکنش خاک (pH) بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده است و همچنین کمترین مقدار معیارهای MBE و CRM را نسبت به سایر متغیرها دارا می باشد. و بعد از آن متغیر شوری دقت بالاتری از فسفر قابل جذب را بیان می کند وسایر متغیرها دقت تقریبا متوسط(مقدار آهک) و یکسانی (کربن آلی، رس، کلسیم، منیزیم و فسفر به تنهایی) را ارائه می دهند.

فسفر قابل جذب، زمین آمار، سیستم اطلاعات جغرافیایی، کوکریجینگ