هادی خزاعی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
احمد زارع فیض آبادی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

با توجه روش توصیه شده فعلی برای تهیه نمونه از هر توده بذر غلات قبل از ارسال آن به آزمایشگاه کنترل بذر که شامل تهیه نمونه مرکب از 30 واحد نمونه اولیه بوده و از طرفی ابهامات موجود در تاثیر آن بر کیفیت واقعی توده بذری، پژوهشی در دو استان خراسان و اصفهان با استفاده از دو آزمایش فاکتوریل مجزا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 5 تکرار به اجرا درآمد. فاکتور اول تعداد اولیه نمونه از هر توده بذر گندم و جو در شش سطح 30، 40، 50، 60، 70 و 80 نمونه اولیه به همراه شاهد از هر توده بذری و فاکتور دوم ارقام مختلف گندم (خراسان) و جو (اصفهان) بود. صفات مورد بررسی شامل خلوص فیزیکی بذر، تعداد بذر علف های هرز، تعداد بذر سایر محصولات، بذرهای آلوده به عوامل بیماری زا و قوه نامیه بودند. نتایج نشان داد در کلیه صفات مورد بررسی تعداد نمونه اولیه تاثیر معنی داری بر کیفیت بذر گندم و جو نداشته است. لذا بر این اساس می توان بدون نگرانی در خصوص عدم وجود دقت لازم برای برآورد کیفیت واقعی توده های بذر غلات، از ترکیب حداقل تعداد نمونه اولیه ( 30 عدد) برای تهیه نمونه نهایی استفاده و از این طریق در هزینه های تهیه نمونه از توده های بذری موجود در انبارها صرفه جویی نمود.

اندازه، پارتی، خلوص، نهایی، مرکب