سیدحبیب علوی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان
حمیدرضا میری - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان
اکبر همتی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
معصومه ابرقواقلیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی و ژنتیک مولکولی محصولات باغی دانشگاه آزاد اسلامی واحد استهبان

به منظور بررسی و ارزیابی کارایی سویه های مختلف باکتری ریزوبیوم و گونه های مختلف قارچ میکوریز در لوبیا آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. فاکتور اول شامل 5 سویه باکتری ریزوبیوم (شاهد، L54, L58, L160 و L177) و فاکتور دوم شامل چهار گونه قارچ میکوریز(شاهد، Glomus Mossea ،Fasiculatum, Glomus و Glomus Intraradices) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات مربوط به سویه های مختلف باکتری و همچنین اثرات مربوط به گونه های مختلف قارچ میکوریز در سطح یک درصد معنی دار بود. اثرات متقابل برای صفت عملکرد پروتئین معنی دار بود. نتایج نشان داد که بین سویه های مختلف باکتری ریزوبیوم ازلحاظ آماری اختلاف معنی داری وجود دارد و بهترین سویه ریزوبیوم دو سویه L54 و L58 بود. در بین گونه های مختلف قارچ میکوریزا نیز گونه Glomus Mossea و Glomus Intraradices بهترین گونه برای لوبیا چیتی انتخاب شدند برهمکنش گونه قارچ و سویه باکتری ریزوبیوم نشان داد که سویه ریزوبیوم L58 با Glomus Mossea و سویه ریزوبیوم L54 با GlomusIntraradices دارای همزیستی بهتری هستند و در این تیمار ها بیشترین میزان پروتئین دانه و نیتروژن اندام های هوایی به دست آمد.

پروتئین، ریزوبیوم، لوبیا، میکوریز