تاثیر پیش تیمار های آماده سازی بذر روی شاخص های جوانه زنی آکاسیا (Acacia farnesiana Willd)

آکاسیا گیاهی غیر بومی است که برای کشت در مناطق خشک و نیمه خشک ایران مناسب می باشد و با وجود سازگاری آن به تنش های غیر زیستی و اهمیت آن در تولید علوفه و جلوگیری از فرسایش خاک، بذرهای آن دارای رکود هستند که مانعی در کشت و پراکنش آن محسوب میشود. به منظور بررسی اثر پیش تیمارهای مکانیکی و شیمیایی در از بینبردن رکود بذر آکاسیا آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار در سال 1391 اجرا شد. پیش تیمار های آماده سازی بذر عبارت بودند از: خراش دهی مکانیکی پوسته بذرها، کاربرد اسید جیبرلیک (100، 250 و 500 پی پی ام)، هورمون اتفن (50، 100 و 200 پی پی ام)، نیترات پتاسیم (5، 10، 25، 50 و 75 میلی مولار)، پیش تیمار آب جاری همگی در دو سطح زمانی 12 و 24 ساعت، تیمار سرمادهی (4˚C بمدت 10 روز) به تنهایی و یا همراه با خراش دهی، اسید جیبرلیک، اتفن و یا نیترات پتاسیم. نتایج نشان داد تیمارهای ترکیبی سرمادهی همراه با خراش دهی و یا با اسید جیبرلیک ( 500 پی پی ام) بترتیب با درصد جوانه زنی 91/35 و 93/3% و شاخص ویگور 11590 و 11661 بهترین تیمارها در شکستن رکود بذر آکاسیا بودند. همچنین غلظت 500 پی پی ام اسید جیبرلیک به تنهایی موجب جوانه زنی بذر آکاسیا به میزان 89/1%، سرعت جوانه زنی به میزان 1/93 و شاخص ویگور 10552 شد. در مجموع می توان نتیجه گرفت از یک طرف پوسته بذر و پریکارپ به عنوان مانعی مکانیکی در جذب آب و تبادلات گازی نقشی اساسی در رکود بذر آکاسیا دارند که با خراش دهی و سایش مکانیکی این حالت از رکود فیزیکی بذر را می توان از بین برد. از طرف دیگر واکنش مثبت ویژگی های جوانه زنی بذر ها به کاربرد اسید جیبرلیک و سرمادهی نشان دهنده رکود فیزیولوژیک رویان آکاسیا می باشد. بنظر میرسد کاربرد روش های ترکیبی خراش دهی مکانیکی همراه با کاربرد هورمون جیبرلیک اسید و سرمادهی می تواند نقش موثری در از بین بردن رکود بذر های آکاسیا داشته باشد.

کلیدواژه ها:

آکاسیا ، اسید جیبرلیک ، خراش دهی مکانیکی ، رکود فیزیولوژیک بذر ، سرمادهی