فاطمه سلیمی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
فرید شکاری - دانشیار زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
جواد حمزه ئی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

به منظور ارزیابی تاثیر متیل جاسمونات و تنش شوری بر برخی شاخص های زراعی و فلاونول -o- گلیکوزیدهای بابونه آلمانی ، آزمایشی فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی در گلخانه اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل: اسپری با متیل جاسمونات در 5 سطح 0 (شاهد)، 75، 150، 225 و 300 میکرومولار) و اعمال شوری با نمک NaCl در 4 سطح صفر (شاهد)، 6، 10 و 14 دسی زیمنس بر متر در خاک گلدان بود. متیل جاسمونات و شوری، تاثیر معنی داری بر تمامی صفات داشت. با افزایش غلظت متیل جاسمونات و سطح شوری، تمامی صفات مورد ارزیابی کاهش یافتند. بیشترین تعداد گل، وزن خشک گل و شاخص برداشت از اثر متقابل 75 میکرومولار متیل جاسمونات و شوری 6dS/m و بیشترین بیوماس، ارتفاع بوته، فلاونول -o- گلیکوزیدها از اثر اصلی همین تیمارها حاصل شد. شاخص برداشت در شوری های ملایم در غلظت 75 میکرومولار متیل جاسمونات بیشترین میزان بود، اما با افزایش سطح شوری ناهماهنگی در این پارامتر در غلظت های مختلف متیل جاسمونات، مشاهده گردید. همبستگی مثبت و معنیداری میان تمام صفات اندازه گیری شده با وزن خشک گل مشاهده گردید. بنابراین می توان گفت تمامی این صفات در افزایش عملکرد گل دخیل بودند. غلظت پایین متیل جاسمونات تحریک کننده عمل گلدهی بود، در حالیکه در غلظت های بالاتر عمل ممانعت و کاهش از تولید گل بصورت تعداد و وزن خشک گل مشاهده گردید. متیل جاسمونات با القای تولید فلاونوئید (یکی از متابولیت های ثانویه اصلی بابونه) باعث افزایش میزان فلاونوئید نسبت به سطح شاهد گردید. علاوه بر این، مدلهای رگرسیونی بیانگر رابطه مثبت و معنی داری بین بیوماس و وزن خشک گل با میزان فلاونول -o- گلیکوزیدها در بابونه بود.

بابونه، تنش شوری، رگرسیون خطی، فلاونول -o- گلیکوزیدها، عملکردگل، متیل جاسمونات