رضا نصری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، گروه زراعت، کرج، ایران
علی کاشانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، گروه زراعت، کرج، ایران
مهدی شعاع - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان، کرج، ایران

به منظور تعیین همبستگی میان صفات و اجزاء عملکرد در چغندر قند و نیز روابط علت و معلولی بین آنها در شرایط شور آزمایشی با دو نوع کشت (مستقیم و نشائی) به عنوان سطوح فاکتور اصلی و سه رقم (BR1 منوژرم تکنیکی، منودورا و BR1 مولتی ژرم) به عنوان سطوح فاکتور فرعی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت اسپلیت پلات در 4 تکرار در اهواز به اجرا گذاشته شد. بیشترین همبستگی مثبت و معنی دار وزن ریشه با سایر صفات به ترتیب به وزن تر و خشک کل و وزن خشک ریشه تعلق داشت و عملکرد ریشه با صفات درصد قند خالصو ناخالص ریشه همبستگی منفی داشت. برای حذف اثر صفات غیر مؤثر و یا کم تأثیر بر روی عملکرد ریشه چغندر قند در مدل رگرسیونی، از رگرسیون گام به گام استفاده شد. صفات مهم در عملکرد ریشه چغندر قند در این پژوهش شامل وزن خشک ریشه، وزن تر کل، وزن تر برگ و وزن تر طوقه بود. مدل مذکور دارای ضریب تبیین 0/99 بود. نتایج تجزیه علیت عملکرد ریشه نشان داد وزن تر برگ بیشترین اثر مستقیم و مثبت بر روی ریشه تولیدی داشت. شکرقابل استحصال بیشترین همبستگی معنی دار و مثبت را با وزن خشک کل و وزن تر ریشه داشت. بر اساس رگرسیون گام به گام، عملکرد شکر قابل استحصال 3 صفت وارد مدل رگرسیونی شد و این صفات (0/99) تغییرات شکر را توجیه نمودند. بر اساس تجزیه علیت وزن تر ریشه بیشترین تأثیرمستقیم و مثبت را بر روی عملکرد شکر بر جای گذاشت.

تجزیه علیت، رگرسیون گام به گام، چغندر قند زمستانه، کشت گلدانی