مهدی علی پور - دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده مهندسی، گروه عمران-راه و ترابری
سیدجعفر حجازی - دانشگاه شهید چمران اهواز، استادیار دانشکده مهندسی، گروه عمران-راه و ترابری

استفاده عموم مردم از مد پیادهروی، یکی از ارکان اصلی دستیابی به حمل و نقل پایدار به شمار میرود. از این رو، با توجه به آسیب پذیر بودن عابران پیاده، به خصوص افراد سالمند و کودکان، مسئله ایمنی تردد عابران از عرض خیابان از پایههای اصلی حمل و نقل مطلوب شهری به شمار میرود. جداسازی حرکت عابران پیاده با ترافیک عبوری راه در مقاطع با حجم و سرعت بالا از مسایلی است که علاوهبر تامین ایمنی عابران،روانسازی ترافیک مسیر مورد نظر را نیز در بر دارد. یکی از روشهای گذر ایمن عابر از این مقاطع احداث گذرگاههای غیرهمسطح عابر (روگذر یا زیرگذر) میباشد. مکانیابی صحیح این نوع گذرگاه عرضی عابر در گروی شناخت صحیح پارامترهای تأثیرگذار است. برای مکانیابی صحیح این نوع گذرگاهها در ابتدا پارامترهای تأثیرگذار در مکانیابی گذرگاه غیرهمسطح از قبیل حجم وسایل نقلیه، حجم عابر پیاده، سرعت وسایلنقلیه، زمان مورد نیاز برای عبور، مشخصات هندسی مقطع، فاصله از گذرگاه عرضی مجاور، اطلاعات تصادفات و کاربری زمین اطراف مورد بررسی قرار میگیرد. سپس هر یک از پارامترهای مفروض تحت لایههای اطلاعاتی مجزا در نرم افزار تعریف و در نهایت لایه های ArcGISمربوط به پارامترهای مکانیابی گذرگاههای عابر پیاده پس از وزندهی به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی AHP با یکدیگر ترکیب و مکان بهینه گذرگاه عرضی غیرهمسطح عابر پیاده توسط نرم افزار Arc GIS می شود. به عنوان مطالعه موردی مکان بهینه گذرگاه عابر غیرهمسطح،مسیر درهگرم تا بیمارستان شهداء شهرستان خرمآباد در استان لرستان که بیشترین تردد وسایل نقلیه و عابر پیاده و تصادفات در آن رخ میدهد، صورت گرفته است. نتایج این تحقیق نشان داد ضلع جنوبی میدان 22 بهمن اولین اولویت و ضلع شمالی این میدان دومین اولویت اجرای گذرگاهغیرهمسطح عابر پیاده در محدوده تعیین شده میباشد.

مکانیابی، گذرگاه غیرهمسطح عابر، ایمنی ترافیک، تحلیل سلسله مراتبیAHP ArcGIS