اثرات کمبود آب در مراحل مختلف نمو و رسیدگی بر کیفیت بذور ارقام جو

به منظور بررسى اثرات رژیمهاى مختلف آبیارى بر روى کیفیت بذور دو رقم جو بهاره کویر و ریحان آزمایشى در مزرعه تحقیقاتى دانشکده کشاورزى دانشگاه تبریز به اجرا درآمد. رژیم هاى آبیارى در 5، 3 و 2 نوبت ) به ترتیب با درنظر گرفتن 140، 210 و 280 میلى متر تبخیر از طشتک تبخیر کلاس A) در کرت اصلى و رقم و زمان در کرتهاى فرعى منظور شدند. برداشت بذر ارقام جو 14 روز پس از ظهور سنبله ها آغاز و در 9 مرحله با فواصل زمانى 5 روز انجام پذیرفت. بذور برداشت شده جهت انجام آزمون های کیفی بذر به آزمایشگاه منتقل و صفات کیفی شامل درصد بذر زنده، درصد جوانه هاى نرمال، وزن خشک گیاهچه و هدایت الکتریکى اندازه گیری و مورد آزمون های آماری قرار گرفت. با مقایسه کیفیت بذرهاى تولیدى در تیمارهاى مختلف مشخص شد که تیمار آبیارى تأثیر معنى دارى بر درصد بذرهاى زنده و درصد جوانه هاى نرمال ندارد با وجود این، هدایت الکتریکى مواد نشت یافته از بذرها و وزن خشک گیاهچه هاى حاصله حاکى از برترى نسبى بذرهاى تولید شده در شرایط آبیارى کامل ( 5 نوبت آبیارى) نسبت به آبیارىهاى محدود ( 2 و 3 نوبت آبیارى) بود، اما بین آبیارى هاى محدود اختلاف معنى دارى از این نظر مشاهده نگردید. بنابراین به نظر مى رسد که کمبود آب تأثیر اندکى بر کیفیت بذرهاى تولیدى داشته باشد. با درنظر گرفتن نتایج حاصل از آزمون هدایت الکتریکى کیفیت بذرهاى رقم ریحان بهتر از رقم کویر بود، ولى از نظر سایر صفات کیفى اختلاف معنى دارى بین آنها وجود نداشت. کیفیت بذرهاى هر دو رقم در مراحل اولیه نمو دانه به دلیل نارسى و عدم تکمیل و تثبیت ساختارهاى ضرورى پایین بود، ولى با گذشت زمان کیفیت بذرها افزایش یافت به طورى که در حدود رسیدگى فیزیولوژیک (پایان دوره پرشدن دانه) حداکثر کیفیت بذر در ارقام جو حاصل گردید. مدتى بعد از این مرحله به دلیل شروع فرآیندهاى فرسودگى به تدریج از کیفیت بذرها کاسته شد.

کلیدواژه ها:

جو ، کمبود آب ، ، فرسودگی بذر ، کیفیت بذر