مرتضی چمل نژاد - کارشناس پژوهش و تحقیقات اداره آموزش و پرورش شهرستان میناب
اسحاق شیرینکام - مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی میناب
امید سهرابی - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی میناب

اندیشمندان و نظریه پردازان تعلیم و تربیت با نگاه همه جانبه به تربیت، آن را در ساحت های متنوع و متعددی طبقه بندی کرده اند که یکی از مهمترین جنبه های آن تربیت اجتماعی می باشد. هدف پژوهش، بررسی مبانی تربیت اجتماعی از دیدگاه پراگماتیست ها و تطبیق آن بر اساس دیدگاه اسلام می باشد. راهبرد این تحقیق کیفی و راهکار اجرایی به صورت کتابخانه ای و رویکرد آن تحلیل محتوا و روش توصیفی تحلیلی است. پژوهش از دو مرحله اصلی: الف) توصیف و ارائه مفاهیم . ب) تحلیل، استنباط و استنتاج تشکیل شده است. تحقیق حاضر شاخصه ها و الگوهای تربیتی اسلام و پراگماتیسم را مورد بررسی قرار می دهد، نتایج تحقیق نشان داد که نظام تربیتی و شاخصه ها و الگوهای اسلامی بر تمامی مکاتب موجود برتری دارد و ثانیا اختلال روحی و روانی و ناهنجاریهای اجتماعی و سیاسی رایج در جهان کنونی ناشی از نقص و ناکارآمدی نظام تربیتی آنهاست. پراگماتیسم را نمی توان مکتبی جامع به شمار آورد، زیرا در تربیت اجتماعی انسان تنها به تجربه و ابعاد مادی وجودی انسان توجه دارد و به رفاه مادی می اندیشند، انسان شناسی آنها جامع و متناسب با استعدادها و نیازهای واقعی انسان و سعادت حقیقی او نیست. در دیدگاه پراگماتیسم عادت دادن انسان به مراعات لیبرال دمکراسی آمریکایی وجود دارد و از تربیت، استفاده ابزاری می شود. اما در اسلام هدف اصلی به کمال رساندن انسانها است، علاوه بر تعلیم و تربیت فردی، همه آحاد جامعه مکلف به نظارت بر یکدیگر، کنترل همدیگر، تذکر و ارشاد یکدیگر هستند، در نظام تربیتی اسلام، زندگی و تمام رفاه و نعمت های دنیا را وسیله و ابزاری برای تکامل انسان می داند.

اسلام ، تربیت ، تربیت اجتماعی ، پراگماتیست ، جان دئویی