سید علی حسینی - استادیار گروه علمی جغرافیا - برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور
رضا رحمانی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری - مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور تهران

فرهنگ یکی از عوامل مهم و موثر در ساختار فضایی شهر ااست. عوامل فرهنگی که در این پژوهش مورد نظر قرار گرفته اند عبارتند از : ویژگی های قومی، پارامترهای کلی فکری، بینشی و رفتاری و شاخص های فضایی، تجهیزاتی و کالاها و خدمات فرهنگی. این مقاله در پی پاسخ به این سوال است که عوامل فرهنگی چه تاثیری در ساختار فضایی شهر دارند. این موضوع در شهر تاکستان واقع در استان قزوین و به روش های کتابخانه ای (اسنادی) و میدانی (به ویژه پرسش نامه و پیمایش) انجام پذیرفته است. ضمن تایید روایی پرسشنامه توسط اساتید مجرب، پایایی آن نیز با روش آلفای کرونباخ و با ضریب 81/4 درصد به دست آمده و از نرم افزار SPSS در تحلیل و پردازش آن، استفاده شده است. نتیجه بدست آمده از تحلیل پرسشنامه های تکمیل شده توسط 40 نفر که تعداد آن بر اساس جدول مورگان و افراد آن به روش تصادفی انتخاب شده اند، حاکی از ان است که بین عوامل فرهنگی و ساختار فضایی شهر رابطه معنی داری وجود دارد. در واقع توجه به پارامترهای فرهنگی توجه به انسان است و انسان ها به عنوان بازیگران هوشمند و توانا که در زندگی اجتماعی ، تولید فضا و مکان را به عهده دارند در جغرافیای (فرهنگی) با تفکرات سیاسی و اجتماعی شان در برابر محیط ظاهر می شوند و روشن است که بدون توجه به نظریه های اجتماعی و فرهنگی نمی توان به تحلیل ژرف و درست تاثیرگذاری و تاثیرپذیری مسائل انسانی پرداخت.

فرهنگ، قوم مداری، ساختار فضایی، تاکستان