بهرام نوازنی - دکترای روابط بین الملل عضو هیات علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
ناصر زنگنه - کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه پیام نور واحد قزوین

قفقاز منطقه ای کوهستانی شامل بخشهای جنوب غربی روسیه و همچنین سه کشورآذربایجان ارمنستان و گرجستان است که سه کشوراخیر با جدایی ازاتحادشوروی درسال 1991 به استقلال دست یافت این منطقه که ازنظر جغرافیایی دوقاره آسیا و اروپا را بهم مرتبط ساخته ازوجوه اشتراک تاریخی و فرهنگی بسیاری با ایران برخوردار بوده سالهامحل تلاقی فرهنگی دینی و کشمکشهای سیاسی و نظامی با امپراطوری بیزانس عثمانی وروسیه گشته ودرانتهای قرن بیستم نیز که استقلال و آزادی عملی درصحنه روابط بین الملل بدست آورد درخشکی میان روسیه و ایران فاصله انداختند و خاطرات دوجنگ تجاوز طلبانه گذشته را ازذهن ها پاک کردند البته این استقلال مشکلات و مسائلی را نیز برای ایران اسلامی به همراه آورده است که بحران ناگورنو - قره باغ 1994-1988وجنگهای اول 1996-1994ودوم 1999-2009 چچن وضعیت حقوقی نامشخص دریای خزر و جنگ گرجستان 2008 ازمهمترین آنها می باشد علاوه براین منطقه همچنان ازاهمیت راهبردی خاصی برخوردار است و میتواند به کانون تحولات ملی گرایانه و قوم مدارانه ای تبدیل شود که امنیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی را به خطراندازد این مقاله تلاش می کند تا به روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده ازمنابع کتابخانه و گزارشهای خبری روند تحولات منطقه قفقاز را دردوره پس ازاستقلال مورد ارزیابی قراردهد و تاثثیر این تحولات را برروابط ایران با فدراسیون روسیه بررسی نماید و امیدوار است بتواند سیاست منطقه ای جمهوری اسلامی را برای بهره برداری ازاین معادله فرصت و تهدید تبیین نماید

قفقاز ، ایران ، روسیه ، سیاست خارجی