امید بهمنی - استادیار گروه مهندسی آب ، دانشکده ی کشاورزی ، دانشگاه بوعلی سینا همدان
سیده آل محمد - کارشناس ارشد برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست ، دانشکده ی محیط زیست ، دانشگاه تهران

پساب های نقطه ای (کشاورزی و شهری) در دشت ممنوعه ی همدان - بهار باعث افت کیفیت آب زیرزمینی شده است . در این مطالعه با بررسی آمار و اطلاعات مربوط به 69 حلقه چاه در سال 1389 و با استفاده از نرم افزار ArcGIS9.3 ، میزان آلودگی به نیترات و فلزات سنگین در دوره قبل و بعد از کشت ارزیابی و پهنه بندی شده است. مطابق نتایج ، میانگین نیترات در خرداد و شهریور ماه به ترتیب برابر با 12/14 و 15/13 میلی گرم بر لیتر بر حسب یون نیتروژن است. غلظت نیترات خرداد و شهریور به ترتیب در 99/17 درصد از مساحت دشت و 96/24 درصد مساحت دشت ، 5 تا 30 میلی گرم بر لیتر برحسب یون نیتروژن بوده است. این میزان براساس استاندارد کالیفرنیا ، آلودگی متوسط آب آبیاری را نشان می دهد. آلوده ترین بخش ها ، روستای یکن آباد ، حومه شهر همدان و قسمت های مرکزی دشت به دلیل کوددهی زیاد ، عبور فاضلاب شهری و وجود مراکز صنعتی می باشد.

نیترات ، پهنه بندی ، ArcGIS9.3، دشت همدان - بهار