علی شیخ مهدی - استادیار گروه انیمیشن و سینما، دانشگاه تربیت مدرس
مصطفی مختاباد - دانشیار گروه ادبیات نمایشی دانشگاه تربیت مدرس

مقاله حاضر در پی تبییناین مسئله است که هر گونه بررسی ریشه ای نمایش تعزیه به ناگریز به جست و جوی پیشینه شناسی نمایش در ایران منجر می شود. از این رو، آنچه را که پژوهشگران فرنگی و ایرانی در این زمینه انجام داده اند، این مقاله با استفاده از شیوه کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و با روش تاریخی- توصیفی به بررسی و نقد دیدگاه ها، کتاب ها و مقالات پژوهشگران رویکردهای هشت گانه مذکور پرداخته است. در پایان، این مقاله به این نتیجه رسیده است که پای بندی پژوهشگران رویکردهای مذکور برای یافتن خاستگاهی واحد برای نمایش ایرانی تعزیه باعث گریده است که آنان از گستردگی ارتباط نمایش با سایر منابع خاستگاهی غفلت بورزند و از این رو افق های ناگشوده نماشی در ایران همچنان کشف نشده باقی بماند.

شرق شناسی، نمایش دینی، تعزیه، ادبیات نمایشی