معصومه غیوری - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان

مثنوی سیرالعباد الی المعاد سنایی اثری جذاب در عرفان اسلا می و شرح سفر روح در عالمی ماورایی است. این مثنوی متأثر از معراج پیامبر اسلام (ص) و دیگرمعراج نامه های پیش از خود است اما به تحقیق این اثر، تجلی ناب ترین تجارب روحی و بلوغ روانی و شخصیتی صاحب و سراینده آن است. سیرالعباد سفری درخود و دنیای پر رمزوراز روح انسانی و آکنده از تصاویر سمبلیکی است که ریشه در مخزن عمومی و بزرگ اطلاعات و احساسات انسا نها از تاریخ ازلی آفرینشدارد. سیرالعباد داستان سفر روح، عروج و رستاخیز و تولدی در خلاقیت و تمامیت معنوی است. در این مقاله کوشیده ام با جمع آوردن دیدگاه بزرگان ونظریه پردازان عرصه روان شناسی و اسطوره، تحلیلی در عرصه های عرفان، اسطوره و روان شناسی از این اثر عرضه کنم و نکات مشابه عرصه های فوق و ردپای آنها رادر اثر سنایی باز نمایم. همان طور که در مقدمه مقاله گفته شده است مقصود از این همانندسازی به هیچ وجه تنزل و محدودیت افق معنایی اثر سنایی به یکیاز عنوان های مذکور نیست. این مقاله سیرالعباد را در چهار بخش عمده زیر به ترتیب مورد تحلیل قرار می دهد: 1. میل بازگشت به سرآغاز (بررسی از دیدگاه اسطوره و عرفان)2. تفرد و تکامل شخصیت روانی (بررسی سیرالعباد در حیطه علم روان شناسی)3. آیین گذر قهرمانی یا پاگشایی (تحلیل اثر در عرصه آیی نها و مناسک اسطوره ای)4. رستاخیز و دور تسلسل (تحلیل بخش پایانی سفر سنایی در معنا دادن به زندگی مادی)

ادبیات عرفانی، سنایی، سیرالعباد الی المعاد، سفر روحانی، اسطوره شناسی، روان شناسی