نمونه هایی از لطیفه های نبوی در متون ادبی
- سال انتشار: 1386
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دوره: 5، شماره: 9
- کد COI اختصاصی: JR_PLL-5-9_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 1477
نویسندگان
استادیار دانشگاه الزهرا(س)
چکیده
این پژوهش درصدد پاسخ به این پرسش است که پیامبر اکرم(ص) با وجود «ما خطب به» بودن قرآن مجید و با وصف «ما ینطق عن الهوی» و «انک لعلی خلق عظیم» آیا سخنان لطیفه آمیز می گفتند؟ اگر این گونه است، لطیفه های آن حضرت شامل چه نوع لطیفه هایی است؟ بیشتر کدام عناصر را به کار برده اند؟ آیابرای لطیفه محدودیت هایی هم قائل بوده اند؟ این پژوهش نشان می دهد پیامبراکرم(ص) گهگاه مزاح می کردند و لطیفه می گفتند. اما هرگز از محدوده اخلاقخارج نمی شدند. سخنان لطیفه آمیز آن حضرت دو دسته اند: دسته اول لطیفه های حکیمانه است؛ دسته دوم لطیفه های عام که پیچیدگی کمتری دارد.لطیفه های عام، به دو نوع موقعیتی و عبارتی تقسیم م یشوند. لطیفه های عبارتی شامل بلاغت های زبانی مانند ایهام، ایجاز، ایجاد شگفتی زبانی و رفتاری، تضاد وتناقض (در مفهوم صنعت ادبی) است. همچنین بخشی از لطیفه ها، لطیفه های تعلیمی است. لطیفه های نبوی بیشتر از نوع زبانی و عبارتی است و نشانه ها ونمادهای طنز که در آنها تحقیر و توهین به دیگران باشد، در آنها دیده نمی شود. اما از آنجا که اصطلاح طنز گاهی در حوزه های تحقیر و توهین افراد یا مسائلاجتماعی جولان می دهد و ساحت حضرت ختمی مرتبت از آن مبراست؛ از سوی دیگر، تاکنون کسی در نام گذاری اینگونه سخنان آن بزرگوار اقدام نکرده است.نگارنده برای حفظ ادب شرعی همه انواع ملاحت های زبانی و لطایف نبوی را با اصطلاح «لطیفه» نام گذاری کرده است.کلیدواژه ها
متون ادب فارسی، لطایف کلامی، حضرت محمد(ص)مقالات مرتبط جدید
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.