تحلیل ظرفیت های تمثیلی حکایات مربوط به پیامبر اکرم(ص) درمثنوی مولانا

زبان ادبی، یکی از گونه های زبانی است که از ساحت تجربی و معنایی ویژ ه ای سخن می گوید؛ زیرا تنها در قلمرو متون معنایی و روابط کنایی و نمادینی زبانمی توان ادبی اشیا را کشف کرد. آنچه حلاوت کلام ادیبانه به شمار می آید از همین لایه های زیرین و ژرف معنایی و احساسی ناشی می شود که در زبانبازتاب یافته است. یکی از دست مایه ها و ابزار کارآمد کلام ادیبانه که ظرفیتی گسترده در بیان نمادین تصاویر و مفاهیم دارد، «تمثیل» است که با بسامدی درخور توجه در مثنوی مولوی نمود یافته است. البته ساختار قصه های مثنوی به روشنی معلوم می دارد گوینده مفهوم نهفته و درونی آنها را مد نظر دارد؛ ترتیبعناصر و توالی حوادث و عبارات در حکایات تمثیلی مثنوی به گونه ای است که در اکثر موارد به دلیل هم سویی میان هنرمند و هنرپذیر، مخاطب را به مفاهیمنهفته در بطن حکایات راه می نماید. این جستار در پی پاسخ گفتن به دو سؤال بنیادین است: 1. مفهوم دقیق تمثیل و ادبیات تمثیلی و حوزه های کاربردی این شگرد ادبیچیست؟ 2. نحوه بهره گیری مولانا از ظرفی ت های تمثیلی حکایات مربوط به پیامبر اکرم(ص) به چه صورتی بوده است؟ملاک انتخاب حکایات نیز، برجستگی تمثیل در این گونه حکایات بوده است.

کلیدواژه ها:

پیامبر اکرم(ص) ، مولوی ، مثنوی معنوی ، تمثیل ، حکایات تمثیلی