مفاهیم زبان نمادین نقشها و نگاشتههای مسجد کبود تبریز
محل انتشار: همایش ملی معماری، عمران و توسعه نوین شهری
سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 886
فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
NSIA01_646
تاریخ نمایه سازی: 4 آذر 1393
چکیده مقاله:
معماری ایرانی همواره در بستری از باورها و ارزشهای فرهنگی رشد یافته است. بدین جهت بهرهگیری از زبان نمادین برای انتقال مفاهیم معنوی در معماری این سرزمین پیشینهای طولانی دارد. این شیوه، بخصوص پس از اسلام بهفراوانی در معماریِ بناها بکار گرفته شد و در بین ابنیه سنتی ایران، مسجد مناسبترین مکان برای چنین هنرنماییهایی بود. مسجد کبود که یکی از ابنیه سنتی پس از اسلامِ ایران است، در زمان ترکمانان قراقویونلو ( 870 ه.ق.) در شهر تبریزاحداث شده است. شهرت این مسجد بیشتر از فرم معماری، مدیون آرایههای بینظیر آن میباشد؛ چنانکه حتی نام این بنا برگرفته از تزئینات کاشیکاری آبیرنگ منحصر به فرد آن است. اگرچه در وصف ویژگیهای شکلی آرایههای مسجد کبود اسناد و پژوهشهای مختلفی وجود دارد، لکن وجه معنایی این نقش و نگارها کمتر مورد توجه بوده است. لذا هدف مقالهحاضر، بررسی آرایههای این بنا از بعد محتوایی و نمادین آن میباشد و قصد پاسخ به این سؤالات را دارد که هنرمندان و آفرینندگان این آثار از چه تدابیری برای خلق نمادها بهره گرفتهاند؟ و زبان نمادینِ نقوش این بنا سعی در ارائه چهمفاهیمی به بینندگان دارد؟ در این پژوهش که با روش توصیفی تاریخی نگاشته شده است، آرایههای بنا در سه گروه نقوش گیاهی، نقوش هندسی و نگاشتهها (خطاطیها) بررسی شد. نهایتاً دانسته شد که هنرمند با تدابیری همچون، بهرهگیری از فرم تجریدی نقوش گیاهی، ترکیبات متنوع چند ضلعیهای منتظم، نظم موجود در تار و پود خطاطیها ومضامین آنها و یا با الگوهایی مرکزگرا، برای آفرینش زبانی نمادین بهره گرفته است تا به واسطه این زبان نمادین، اصل وحدت الهی و فناپذیر بودن این عالم خاکی را القا نماید. همچنین دانسته شد که این زبان سمبولیسم بازتاب دنیای عرفانی درونی هنرمند بوده و انعکاسی از صور عالم ملکوت است
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مهناز پیروی
کارشناس ارشد معماری
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :