مریم اخلاص - دانش آموخته کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر

هنر و معماری سنتی، مبتنی بر اصل تناظر میان عالم و آدم است. در ذهن بسیط انسان سنتی، نسبتها و مفاهیم انسانی چنان بسط می یابند که دامنه وسیع کیهان را نیز در بر می گیرند و کیهانی که در این قلمرو شکل یافته و تصویر میشودچون محصول جهان بینی این انسان است تعریفی کاملاً انسانی می یابد. برای معمار سنتی الگوهای هندسی مانند صورت های کثرت در وحدت هستند. الگوهای تکرار شونده نماد ایده لایتناهی و بی زمانی هستند. زیبایی و هماهنگی ای که درالگوهای هندسی مشاهده می شود یک نظم هندسی بالاتر و عمیق تر، یعنی قوانین کیهانی را منعکس می کند. انسان روحانی در صدد کشف الگوهای هندسی به عنوان وسیله درک و رسیدن به خدا است. نقش های معماری ایران در قالب بوده و از شکل ظاهری دوری می کند. منشا و ریشه نقش ها در حکمت کهن « ایهام و خلاصه پردازی » های انتزاعیایران و نمادگرایی کیهانی باستان و جهان بینی معنوی او بوده است. هنر ایران معنای عمیق تری هم داشته و آن رهایی از ارزشهای حقیر و پیوند با ارزشهای متعالی است. آنچه در این نوشتار مورد بحث قرار گرفته نماد و رمز پردازی، به عنوان یکی از جنبه های هنری معماری ایران و در ادامه نگاهی معناگرایانه به مفهوم عدد 4 و نقش آن در معماری مقدس و نحوه تجلی آن در معماری ایرانی خواهد بود. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی می باشد

نمادپردازی، هندسه مقدس، عدد چهار، عدد 4 در معماری ایران