رعنا پروین روحانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، طراحی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
مرتضی میرغلامی - رئیس دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

احیا و باز تعریف بافت مراکز شهری به عنوان فضاهای جمعی جهت فعالیتهای روزمره افراد و بازگرداندن سرزندگی به همراه سطح بالای تعاملات اجتماعی به مراکز تاریخی شهری و چگونگی مواجهه با مسائل و مشکلات آنها مهمترین مسئله برنامهریزان و طراحان شهری درسالهای اخیر بوده است. با این حال افت کیفیت محیط و نابسامانیهای کالبدی و عملکردی اغلب زمینهساز عدم حضور افراد در اینمراکز شده، منزلت اجتماعی آنها را کاهش می دهد. در این میان استفاده روزافزون از اتومبیل در مراکز تاریخی شهری با توجه به تجمع کاربریهای اداری و خدماتی و عدم تناسب کالبد بافت محلات سنتی با معابر عمدتا کم عرض و ارگانیک، مزید بر علت بوده و تردد عابرینپیاده را با مشکل مواجه میسازد این مسئله خود سبب جدا شدن فضاهای اینچنین از جریان زندگی روزمره و متروک رها شدن آنها است.حالآنکه با برنامهریزی هدفمند و ارائه فعالیتها و کاربریهای مناسب با ارزشهای منطقه و همچنین تاکید بر حرکت پیاده و همچنین ایجاد روشهای ارتباط با فضاها و نیازهای شهری مدرن میتوان به بازسازی و بهسازی مراکز شهری از این قبیل پرداخت. هدف این مقالهتعریف فضایی انسانی با ارزشهای زیبایی شناسانه و ایمنی بالا جهت حضور افراد و ایجاد امکان شکلگیری فعالیتهای زندگی روزمره وبرقراری سطح بالاتری از تعاملات اجتماعی با بهرهگیری از مفهوم خیابان های دوستدار پیاده است. بدیهی است استفاده از این مفهوم در مقیاسهای بزرگتر از موفقیت بیشتری برخوردار خواهد بود با این حال باید توجه داشت که تغییرات اینچنینی در شهر اغلب از سیاستهای از پایین به بالا یا مقیاس خرد به کلان تبعیت می کنند. علاوه بر آن تحلیل اقدامات سالیان گذشته بیانگر این واقعی ت استکه و مشارکت گسترده کاربران و مسنولین، امکان تحقق اهداف برنامههای اینچنینی را افزایش میدهد. اما تحقق مشارکت پایدار مردمی و حضور گسترده دست اندرکاران، در گرو ایجاد بسترهای لازم است.

فضای شهری مطلوب، خیابانهای دوستدار پیاده، اجتماعی شدن، سرمایه اجتماعی،