سارا عابدینی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
محمود یزدی - دانشجوی سابق کارشناسی زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد
قاسم محمدی نژاد - دانشیار اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

گندم یکی از اصلی ترین گیاهان زراعی تامین کننده تغذیه بشر می باشد. وتنش شوری یکی از مهم ترین تنشهای غیر زیستی محدود کننده عملکرد گیاهان زراعی مخصوصا گندمی باشد. به منظور بررسی تاثیر تنش شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف گندم نان در مقایسه باژنوتیپ های تریتیکاله وگندم دوروم در تنش شوری آزمایشی در سال 1388 به صورت تجزیه مرکب در دو منطقه نرمال و شوربه ترتیب (Ec=4 and 11 ds m^-1) در شهرستان سیرجان اجرا شد. این آزمایش در هر منطقه درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی بود و ارقام شامل 10 ژنوتیپ گندم نان و گندم دوروم و تریتیکاله بودند. اختلاف معنی داری از نظر همه صفات مورد بررسی در دو محیط دربین ژنوتیپ ها مشاهده گردید. نتایج تجزیه همبستگی در دو محیط نشان داد در محیط نرمال بین عملکرد و صفات مورد مطالعه به جز تعداد دانه همبستگی وجود دارد در حالیکه در محیط شور فقط بین عملکرد و تعداد خوشه، تعداد پنجه وزیست توده همبستگی وجود دارد. تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که در محیط نرمال زیست توده عامل موثر در عملکرد بوده ودر حالیکه در محیط شور وزن هزار دانه بیشترین تاثیر را بروی عملکرد داشت. صفاتی که با عملکرد دانه حداکثر همبستگی را داشتند در رگرسیون گام به گام بعنوان صفات اثر گذار بر عملکرد دانه تشخیص داده شدندنتایج حاصل از تجزیه مسیردر محیط نرمال نشان داد که زیست توده بیشترین اثر مستقیم بر عملکرد داشت در حالی که درمحیط شور وزن هزار دانه بیشترین اثر مستقیم بر عملکرد داشت. بنابراین در تدوین استراتژی های اصلاحی در انتخاب غیر مستقیم این صفات موثر می باشند.

اجزای عملکرد، تنش شوری، عملکرد،گندم، همبستگی