فاطمه شجاعت پور - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه زنجان
سید علی محمد مدرس ثانوی - استاد گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
افشین توکلی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه زنجان

تنش کم آبی به عنوان یک عامل مهم محدود کننده در تولید گیاهان زراعی به شمار می رود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی برخی صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه گندم نان (رقم پیشتاز) و میزان پرولین برگ تحت تأثیر محلول پاشی هگزاکونازول ( 47 میکرومول در لیتر)، سیلیکات کلسیم (1/72 میلی مول در لیتر) و آب به عنوان شاهد و کمبود آب آبیاری (به میزان 50%، 65% و 75% تخلیه رطوبتی از خاک) می باشد. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش ارتفاع گیاه، وزن تر برگ، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و در نهایت شاخص برداشت رقم پیشتاز گردید و میزان پرولین برگ را افزایش داد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد محلول پاشی هگزاکونازول نسبت به سایر محلول ها سبب افزایش سطح برگ، وزن تر برگ و عملکرد دانه و شاخص برداشت در شاهد تیمار کم آبی و تنش های شدیدتر کم آبی گردید و میزان پرولین برگ با افزایش شدت تنش کم آبی کاهش یافت. محلول پاشی سیلیکات کلسیم نسبت به سایر محلول پاشی ها نیز باعث کاهش سطح برگ و افزایش وزن تر برگ، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت در شاهد تیمار کم آبی گردید و میزان پرولین برگ باافزایش تنش کم آبی نسبت به هگزاکونازول افزایش و نسبت به شاهد آب کاهش نشان داد. محلول پاشی شاهد آب نیز باعث افزایش سطح برگ و عملکرد بیولوژیک در شاهد تنش کم آبی گردید. در کل میتوان چنین نتیجه گرفت که محلول پاشی هگزاکونازول سبب بهبود عملکرد گندمدر شرایط بدون تنش، تنش های شدید خشکی و محلول پاشی سیلیکات کلسیم منجر به افزایش عملکرد گندم در شرایط بدون تنش گردید و تاثیر کمتری نسبت به هگزاکونازول در بهبود عملکرد گیاه تحت تنش های شدید خشکی دارد.

تنش کم آبی، سیلیکات کلسیم، هگزاکونازول، گندم و عملکرد