محمد حسینی روزبهانی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
امین فرنیا - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
شهرام نخجوان - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد

به منظور ارزیابی اثرات میکروارگانیسم های حل کننده فسفر و مطالعه اثر بخشی کودهای زیستی و مقایسه آن ها با کودهای شیمیایی در زراعت لوبیا در کشور، آزمایش یک ساله در مزارع ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان بروجرد اجرا شد. در این آزمایشی شانزده تیمار در سه تکرار به صورت آزمایش اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از - 1 تیمار کود بیولوژیک فسفره در سه نوع شامل کود بیولوژیک فسفات بارور 2، کود بیولوژیک بیوسوپرفسفات و کود بیولوژیک MC1 و تیمار شاهد بدون مصرف کود بیولوژیک فسفره - 2 تیمار کود شیمیایی فسفره (سوپرفسفات تریپل) در چهار سطح 25 % و 50 % و 75 % و 100 %. مصرف کودها بر اساس آزمون خاک بود. نتایج نشان داد که کاربرد کود بیولوژیک فسفره به همراه استفاده از سطوح بهینه کود شیمیایی فسفره و همچنین اثرات متقابل کود بیولوژیک فسفره و کود شیمیایی فسفره اثر معنی داری و مثبتی بر ارتفاع بوته، طول غلاف، تعداد گره، عملکرد بیولوژیک و عملکرد لوبیا داشت، به طوری که در منطقه مورد مطالعه کاربرد کود بیولوژیک بیوسوپرفسفات بیشترین عملکرد دانه با عملکرد 412/20 گرم در متر مربع و بیشترین عملکرد دانه مربوط به استفاده از مقدار 100 % کود شیمیایی فسفره با عملکرد 462/93 بود. همچنین در بررسی اثرات متقابل کود بیولوژیک فسفره و کود شیمیایی فسفره بر عملکرد دانه مشاهده شد که بیشترین عملکرد دانه مربوط به استفاده از کود بیولوژیک MC1 و استفاده از سطح 50 % کود شیمیایی فسفره با عملکرد 524/06 بود. در مجموع میتوان کاربرد کود بیولوژیک MC1 و کود شیمیایی فسفره درسطح 50 % درصد را در زراعت لوبیا درمنطقه مورد مطالعه توصیه نمود.

فسفر، کود فسفاته شیمیایی، کود فسفاته زیستی، لوبیا قرمز