فردین خزائی - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
مجید آقاعلیخانی - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
لیلا زارع - موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال
صمد مبصر - موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال

به منظور بررسی بیماری های قارچی مرتبط با بذر در مزارع رسمی و غیر رسمی تولید بذر گندم، پژوهشی در موسسه تحقیقات ثیت و گواهی بذر و نهال در سال 91-1390 انجام گرفت. عوامل مورد بررسی شامل دو نوع سیستم تولید بذر (رسمی و غیر رسمی) در چهار منطقه از سه استان گندم خیز کشور (تهران، کرمانشاه و آذربایجان غربی) بود. برای انجام آزمون، 24 نمونه بذری از مزارع جمع آوری گردید. داده های آزمایش به صورت کرت های خرد شده با طرح پایه کاملا تصادفی تجزیه و تحلیل شد. بر اساس نتایج ، Fusarium avenaceaum، Fusarium culmorum ، Fusarium graminearum ، Ustilago tritici ،Tilletia laevis ، Bipolaris sorokiniana ، Fusarium poa و Alternaria alternate از مهمترین گونه های قارچی تشخیص داده شده در نمونه ها بودند. تفاوت معنی داری از لحاظ میزان آلودگی به بیماری ها در بذور رسمی و خود مصرفی مشاهده نشد. بنظر می رسد که عدم تفاوت معنی دار بین سیستم های تولید بذر مربوط به مدیریت مناسب و ضد عفونی بذور قبل از کشت در مزارع غیر رسمی همانند مزارع رسمی تولید بذر باشد. انجام تحقیقاتی از این قبیل برای تعیین فلور قارچی در برنامه های استاندارد سلامت بذر ملی و مدیریت بیماری ضروری است.

بیماری بذر زاد، پوسیدگی طوقه ، سیاهک آشکار، سیاهک پنهان، گندم