حمیدرضا جوان - کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی
مریم بیگلر - کارشناس ارشد مدیریت دولتی

مقدمه: سازمانها برای انجام وظایف با بیشترین کارایی و اثربخشی و در نتیجه تحقق اهداف و ماموریت ها، علاوه بر رعایت استانداردها و قواعد سازمانی و قانونی، نیاز به مجموعه ای از رهنمودهای اخلاقی دارند که آنها را در این امر یاری کرده، با ایجاد هماهنگی و ثبات رویه، حرکت آنها را به سمت وضعیت مطلوب تسهیل سازد.هدف: هدف این مقاله آن است که ضرورت توجه به اخلاق و مسئولیت اجتماعی را تبیین کرده، آثار مثبت جو اخلاقی بر مسئولیت اجتماعی در عملکرد و موفقیت سازمان، مورد بررسی قرار دهد. روش: در مقاله حاضر پس از مرور ادبیات موضوعی مربوط به جو اخلاقی و مسئولیت های اجتماعی کارکنان در سازمان های بیمه ای، و نیز بررسیتعداد 20 مورد از مطالعات تجربی انجام شده در این زمینه، با استفاده از تحلیل محتوای آنها به استخراج شباهت ها و تفاوت های در یافته ها و نتیجه گیری بین آنها پرداخته شده است. یافته ها: پس از مطالعه تطبیقی نتایج تحقیقات تجربی، نسبت به استخراج شباهتهای بین آنها شامل: -مسئولیت های یک سازمان نسبت به ذینفعان و توجه الزام اخلاقی به اهمیت آنان، نوآوری و بهبود مزیت رقابتی و داشتن کمی انعطاف پذیری در ارتباطات، کنترل فرایندهای درونی و توفیق سازمانیو نیز تفاوت های بین آنها شامل:آزادی عمل و مسئولیت اجتماعی، نوآوری و اعتماد و میزان مسئولیت پذیری افراد و همچنین جو اخلاقی مناسب و مسئولیت اجتماعی بالا اقدام شد. نتیجه گیری: بسیاری از رفتارها و اقدامات کارکنان، متأثر از ارزشهای اخلاقی بوده، ریشه در اخلاق دارد. عدم توجه به اخلاق کار در مدیریت سازمانها، در جوامعی مانند ایران که از یک سو دارای ارزشهای اخلاقی غنی بوده، از سوی دیگر با کشورهای پیشرفته فاصله قابل توجهی دارند، میتواند معضلاتی بزرگ برای سازمانها به وجود آورد. به علاوه با افزایش انتظارات اجتماعی از سازمانها، جوامع نسبت به مسائلی مانند محیط زیست ، حقوق زنان، کودکان، اقلیت ها، معلولان، برابری استخدام و کاهش نیروی انسانی، حساس تر شده اند. و بی توجهی سازمان ها به اینحقوق و عدم رعایت اصول اخلاقی در برخورد با ذینفعان بیرونی، میتواند مشکلاتی را برای سازمان ایجاد کند و مشروعیت سازمان و اقدامات آن را مورد پرسش قرار داده، در نتیجه سود و موفقیت سازمان را تحت تأثیر قرار دهد.

جو اخلاقی، مسئولیت اجتماعی، کارکنان، سازمان