محمد حامد رضایی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی نقشه برداری و سنجش از دور، دانشگاه اصفهان
مهدی مومنی شهرکی - استادیار گروه مهندسی نقشه برداری و سنجش از دور، دانشگاه اصفهان

مقدمه: سنجش آلودگی هوا در حوزه ی سلامت اهمیت زیادی دارد و در حوزه های اقتصاد و سیاست نیز تاثیرگذار است و درکنار آن سنجش ریزگردها به عنوان اصلی ترین آلاینده اهمیت بسیاری دارد. امروزه یک ی از روشها ی سنجش آن ها ، روش های ماهواره ای است. برای اینکار یکی از مهمترین عوامل محدود کننده، نبود مدل مناسب از توزیع زمانی و مکانی ریزگردها است. برای رفع این مشکل در جهان پژوهش هایی در سطح جهانی و به صورت آزمایش های شیمیایی و یا با استفاده از داده های ناسا از ایستگاه های شبکهجهانی سنجش خودکار هواویزها از نقاط مختلف دنیا و به روش تحلیل خوشه ای انجام شده اند. بنابراین در این مقاله سعی شده که این عامل محدودکننده برای مناطق شهری ایران و به صورت محلی مرتفع شود. روشکار: در این راستا در این پژوهش از دیدگاهی سنجش از دوری استفاده شده است و با تکیه بر اصول فیزیکی و سنجش از دوریکار شده است. درنهایت با اصلاح روشهای قبلی و انتخاب 30 پارامتر منطقی و علمی از میان داده های سطح دوم ایستگاه ایرونت دانشگاه زنجان که به 24 ماه از سال های 2010، 2011 و 2012 مربوطند و از سوی گروه ایرونت ناسا پردازش و ارائه شده اند، با روش تحلیل خوشه ای اصلاح شده به تعیین تعداد مدلها و پارامترهای آنها پرداخته شده است.یافته ها: در این پژوهش تعداد صحیح مدلهای هواویز در مناطق شهری ایران چهار مدل تعیین شد. به این معنی که با تعیین یک مدل نهایی از هواویزهای درشت و سه مدل از هواویزهای ریز برای هرکدام از این مدلها مقادیر مربوط به 64 پارامتر اصلی نوری و فیزیکی تعیین شد که تمامی پارامترهای مورد نیاز در الگوریتم های سنجش از دوری را شامل می شود. بحث ونتیجه گیری: با این روش مدل های هواویز محلی چهارگانه ای برای مناطق شهری ایران به صورت ماهانه و روزانه تعیین شد ؛ اما در پژوهش های دیگر این تعداد به 6 عدد میرسد که به علت جهانی بودن آنها است و اینکه به هرمنطقه با توجه به فصل یک مدل اختصاص یافته است. یافته های این پژوهش برخلاف پژوهش های دیگر محلی هستند و بنابر این می توانند مبنای بسیار خوبی برای سنجش هواویز ها به روش ماهوارهای در مناطق شهری ایران باشند.

آلودگی هوا، مدل هواویز، تحلیل خوشهای، شبکه خودکار سنجش هواویزها